Nadczynność tarczycy u kota – objawy, leczenie
Choroby tarczycy dotykają nie tylko ludzi – narażeni są na nie także nasi czworonożni domownicy. Nadczynność tarczycy u kota dotyka najczęściej kocich seniorów w podeszłym wieku. Jednak może stanowić też poważne wyzwanie dla kotów w średnim wieku. Nadczynność tarczycy u kota – objawy i przyczyny – dowiedz się więcej!
Chora tarczyca u kota – czy jest się czego obawiać?
Koty, które towarzyszą nam w codziennym życiu, mimo wielu starań swoich opiekunów, mogą zapadać na różne przewlekłe choroby. Zakażenia i infekcje pogarszają ich kondycję i mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia Twojego mruczka. Większość młodych osobników cieszy się nienagannym zdrowiem – to koci seniorzy są grupą najbardziej narażoną na choroby wieku podeszłego. Tym, co najczęściej dolega naszym kocim ulubieńcom, to problemy urologiczne, choroby górnych dróg oddechowych, kłopoty ze stanami zapalnymi jamy ustnej, kardiomiopatie, a także zaburzenia funkcjonowania układu endokrynnego i choroby onkologiczne.
Stanem, który wymaga dokładnej diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia, jest nadczynność tarczycy u kota. Czym jest i jak objawia się chora tarczyca u kota? Tarczyca to niewielki narząd położony u podstawy szyi. Jego rolą jest wytwarzanie oraz uwalnianie dwóch ważnych dla funkcjonowania całego organizmu hormonów, jakimi są trijodotyronina (T3) oraz tyroksyna (T4). Bez wspomnianych hormonów ciało człowieka i zwierząt nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. Hormony tarczycy regulują funkcję większości tkanek organizmu, wpływają na nasz metabolizm, a także termogenezę, czyli produkcję ciepła.
Tarczyca kota
Aby praca tarczycy była prawidłowa, kontroluje ją przysadka mózgowa, odpowiedzialna za uwalnianie hormonu tyreotropowego (TSH), który pobudza tarczycę do produkcji hormonów T3 i T4. Działanie tarczycy i przysadki mózgowej jest ściśle ze sobą związane, a zależność tę nazywa się ujemnym sprzężeniem zwrotnym. Gdy występuje podwyższone stężenie hormonów tarczycy, wpływa to na zmniejszenie uwalniania TSH przez przysadkę. W niedoborze tych hormonów zwiększa się produkcja TSH, a to pobudza tarczycę do większej produkcji T3 i T4.
U ludzi nadczynność tarczycy powodowana jest głównie przez chorobę Gravesa – Basedova, guzki tarczycy i podostre zapalenie tarczycy, dotyka ok. 1–2% społeczeństwa, głównie kobiet w wieku 20–40 lat. Rzadko zdarza się u dzieci. A jak to jest u kotów? Nadczynność tarczycy u kota dotyka zwłaszcza zwierząt w starszym wieku. W trakcie przebiegu choroby dochodzi zazwyczaj do powiększenia jednego albo obu płatów tarczycy i zwiększonego wydzielania tyroksyny do krwi. Następstwem takiego stanu jest pobudzenie metabolizmu w całym organizmie kota i pojawienie się określonych objawów. Nadczynność tarczycy u kota – jakie są przyczyny zaburzeń układu wewnątrzwydzielniczego?
Nadczynność tarczycy u kota – przyczyny
Co powoduje nadczynność tarczycy u kota? Aktualne badania na temat chorób tarczycy u zwierząt wskazują, że przyczyny nadczynności związane mogą być z wiekiem, a także jadłospisem domowych mruczków. W grupie ryzyka znajdują się koty starsze, a także koty przyjmujące znaczne ilości jodu w diecie. Chociaż nie istnieją jednoznaczne analizy, część naukowców zwraca uwagę, że mniejsza częstotliwość występowania nadczynności dotyczy kotów syjamskich.
W zdecydowanej większości przypadków przyczyną nadczynności tarczycy u kotów (nawet w 98%) są łagodne rozrosty nowotworowe tarczycy. Niewielki odsetek zachorowań stanowią przypadki złośliwych nowotworów tarczycy, aktywnych hormonalnie – zwykle są to gruczolakoraki. Naukowcy nadal próbują ustalić bezpośrednią przyczynę rozrostu gruczołu tarczycy u kotów. To, co może stanowić odpowiedź, to obecność u chorych osobników stosunkowo wysokiego poziomu przeciwciał przeciwjądrowych, czyli ANA (anti-nuclear antibodies). Taki stan świadczy o immunologicznym podłożu nadczynności tarczycy.
Nadczynność tarczycy u domowych pupilów bywa trudna do zauważenia. Choć jest to jeden z popularnych problemów zdrowotnych u kotów w wieku 10-15 lat. Choroby endokrynologiczne mogą dawać bardzo zróżnicowane objawy. Sama tarczyca może powiększać się na tyle nieznacznie, że zmiany nie są zauważalne gołym okiem. Sama płeć nie ma wpływu na częstsze występowanie choroby.
Zmiany w obrębie tarczycy są zwykle symetryczne, rzadziej dotykają jednego płata gruczołu tarczowego. Tylko znikomy odsetek nadczynności przeradza się w raka gruczołu tarczowego. Możliwe jest występowanie wola tarczycowego, które przebiega bez klasycznych cech nadczynności. Jakie objawy towarzyszą nadczynności tarczycy i co powinno wzbudzić niepokój uważnego właściciela?
Nadczynność tarczycy u kota – objawy
Choroby endokrynologiczne u kotów wpływają na niewłaściwe funkcjonowanie całego organizmu. Gdy występuje nadczynność tarczycy u kota, objawy to przede wszystkim wzmożona aktywność fizyczna, przy jednoczesnym spadku masy ciała. Kot z nadczynnością często zjada większe porcje posiłków, następuje zauważalny wzrost apetytu, jednak zwierzę nie przybiera na wadze. Niektórym kotom towarzyszą wymioty lub biegunka, a podczas badań kontrolnych zauważalna jest kardiomiopatia przerostowa.
Jak zmienia się zachowanie kota z nadczynnością tarczycy? Zwierzęta te bywają spięte i nerwowe, a nawet stają się niekiedy agresywne. Kotu z nadczynnością może towarzyszyć wrażenie nadmiaru energii – jedną z metod jej upuszczania jest nadmierne wylizywanie futra, które nierzadko prowadzi do powstawania zmian na skórze, przerzedzenia sierści i pojawiania się łysych miejsc na całym ciele.
Nie tylko dziwne zachowanie kota z nadczynnością tarczycy bywa sygnałem dla opiekuna, że dzieje się coś niepokojącego. Jeśli przyjrzysz się sierści swojego pupila, tu także zauważysz pewne nieprawidłowości – staje się ona matowa, posklejana i niezadbana. Niektóre osobniki z chorobami tarczycy oddają zwiększoną ilość moczu. Gdy choroba jest bardzo zaawansowana, zwierzę bywa apatyczne, ospałe, stara się ukryć przed domownikami, unika głaskania i zabawy.
Nadczynność tarczycy u kota – badania
W rozpoznaniu nadczynności tarczycy u Twojego kota pomocne są badania krwi. W badaniach laboratoryjnych może być zauważalny podwyższony poziom hormonów tarczycy, a także mogą występować zmiany innych parametrów biochemicznych, w tym podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych, do których należą AST, ALT, GLDH i AP. Lekarz weterynarii zwykle odnotowuje nadciśnienie, szybszy oddech i przyspieszoną pracę serca.
Nadmiar hormonów tarczycy powoduje w ciele kota dysfunkcję wielonarządową. Z powodu podwyższonego poziomu katecholamin, które działają w organizmie zwierzęcia tak, jak w przypadku stałych reakcji stresowych, obserwuje się niekiedy hiperglikemię. Liczba erytrocytów zwykle nie ulega zmianie, często zwiększa się poziom białych ciałek krwi. Niektóre z objawów nadczynności u kotów mogą sugerować inne często spotykane choroby u pacjentów geriatrycznych, do których należą niewydolność nerek, cukrzyca, choroby wątroby lub jelit.
Wyjątkowo niepokojącymi objawami nadczynności tarczycy u kotów jest intensywna reakcja na nawet najmniejszy bodziec zewnętrzny, np. dotyk właściciela. To prawdopodobny dowód na to, że doszło do zaburzeń funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Dzieje się tak, gdyż hormony tarczycy obniżają próg pobudliwości dla aktywności tkanki mózgowej i wchodzą w interakcję z katecholaminami, czego efektem jest odmienny stanu umysłowy kota.
Chore zwierzęta mogą mieć ataki drgawkowe, być apatyczne, ale też szukać chłodnych miejsc, mimo iż zwykle preferowały wylegiwanie się w słońcu i na ciepłych poduszkach. Kot z nadczynnością miewa problemy ze spaniem, do których dołącza się wzmożona wokalizacja, głównie w godzinach nocnych. Jak pomóc swojemu kotu w walce z nadczynnością tarczycy?
Nadczynność tarczycy u kota – leczenie
Leczenie chorych zwierząt poprzedza zawsze szczegółowy wywiad lekarski i wykonanie wspomnianych powyżej podstawowych badań krwi. Uważa się, że u kotów powyżej 7. roku życia przynajmniej raz w roku powinna być przeprowadzana rutynowa kontrola wielkości tarczycy. Można to zrobić przy okazji szczepienia lub odrobaczania zwierzęcia w gabinecie weterynaryjnym.
Do najczęściej stosowanych metod leczenia nadczynności tarczycy u zwierząt należą farmakologiczne leczenie tyreostatyczne, radioterapia, a w określonych sytuacjach – chirurgiczne usunięcie tarczycy, czyli tyreidektomia. Przed wyborem najlepszej metody leczenia lekarz weterynarii zleca zazwyczaj dodatkowo badanie moczu oraz USG. Farmakoterapia to zwykle pierwsza i najczęściej wykorzystywana metoda walki z problemami tarczycowymi. Wymaga ona jednak systematycznego, codziennego podawania leków, dlatego nie sprawdza się w przypadku kotów, którym trudno podawać tabletki lub syrop.
Jeśli u Twojego podopiecznego została potwierdzona nadczynność tarczycy u kota, leczenie może obejmować operacyjne usunięcie tarczycy. Jak każda operacja, zabieg ten wiąże się z określonym ryzykiem i powikłaniami po narkozie. Zwłaszcza u kotów starszych i z innymi chorobami współistniejącymi. Jeśli po usunięciu tarczycy w organizmie kota brakuje niezbędnych hormonów, uzupełnia się je poprzez odpowiednie dawkowanie leków. Niezbędne jest także regularne kontrolowanie wyników badań krwi, by nie doprowadzić np. do niedoczynności tarczycy.
Stosunkowo rzadką metodą leczenia jest leczenie cząsteczkami radioaktywnego jodu, który niszczy nadaktywne komórki tarczycy, a pozostawia te, które pracują prawidłowo. Radioaktywny jod podawany jest kotu podskórnie. Chociaż to wygodny i związany z nielicznymi powikłaniami sposób leczenia nadczynności, wymaga odizolowania kota na pewien czas od właściciela, by nie narazić się na szkodliwe promieniowanie.
Nadczynność tarczycy u kota – profilaktyka
Chociaż nadczynność tarczycy dotyka koty w różnym, zwłaszcza w podeszłym wieku, dzięki odpowiedniej profilaktyce można ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby lub zmniejszyć intensywność jej objawów. Jeśli u Twojego zwierzęcia lekarz zdiagnozował nadczynność, której leczenie wymaga systematycznego podawania leków, kluczem do wyzdrowienia jest odpowiednia farmakoterapia. Musisz koniecznie pamiętać o właściwym dawkowaniu leków o określonych porach i wykonywaniu badań kontrolnych, by dopasować dawkę substancji leczniczej.
Profilaktyka nadczynności tarczycy to także badania, które powinny być przeprowadzane zwłaszcza u kotów powyżej 7. roku życia. Przy nadczynności warto oprócz tarczycy kontrolować pracę nerek oraz stan serca. W tym celu dobrze jest wykonać USG i echo serca. Nie bez znaczenia okazuje się być dieta. Najlepiej żeby była wysokobiałkowa, charakteryzowała się bardzo dobrą przyswajalnością, co jest niezwykle ważne u kotów ze znacznym spadkiem masy ciała.
Kot powinien otrzymywać pokarm z obniżoną dawką jodu, bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3 i taurynę. Taki jadłospis może pozwolić na zmniejszenie dawki przyjmowanych leków i wspomagać farmakoterapię. Można także sięgnąć po karmę specjalistyczną, z obniżoną zawartością jodu, dostosowaną do pacjentów z nadczynnością tarczycy.
Nadczynność tarczycy u kotów może charakteryzować się nadmierną aktywnością, złym stanem pokrywy włosowej, wzmożonym apetytem i towarzyszącym mu spadkiem masy ciała czy częstomoczem. Zdarza się jednak, że objawy te nie są zbyt wyraźnie wyrażone, wtedy trudno jednoznacznie rozpoznać tę chorobę. Dlatego ważne jest, aby koty powyżej 7 roku życia miały regularnie wykonywane kontrolne badania krwi, min. morfologię, biochemię oraz poziom tyroksyny – mówi Milena Szaraniec – lekarz weterynarii.
Nadczynność tarczycy u kota – walka, którą można wygrać
Choroby tarczycy u kotów wpływają na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu i znacznie obniżają komfort życia domowych czworonogów. Zdarza się, że nadczynność w sposób niezauważalny rozwija się latami. A jej leczenie rozpoczyna się już na bardzo zaawansowanym etapie choroby. Mimo to rokowania zwykle są dobre, a właściwe leczenie farmakologiczne daje szybko oczekiwane efekty.
Jeśli Twój kot w krótkim czasie schudł, wykazuje większe zainteresowanie spożywanymi posiłkami i ma większy apetyt, a przy tym jest nienaturalnie pobudzony, skonsultuj się z lekarzem specjalistą i wykonaj niezbędne badania profilaktyczne. Wczesne wdrożenie leczenia jest gwarancją, że nadczynność tarczycy zostanie zahamowana, a kot powróci do pełnej sprawności. Odpowiednio leczona nadczynność tarczycy to szansa na długie życie Twojego pupila. Zapoznaj się z ofertą naszego sklepu i wybierz karmę, która pozwoli Twojemu kotu cieszyć się zdrowiem i zapewni energię do zabawy!
Artykuł powstał przy współpracy z lekarzem weterynarii – Mileną Szaraniec.
Polecane posty
Najciekawsze propozycje z naszego sklepu