FIP u kota – jak się objawia, jak leczyć mruczka? To musisz wiedzieć!
Wyniszczająca, atakująca bez uchwytnej przyczyny i trudna do zdiagnozowania – w ten sposób można określić FIP u kota. Dowiedz się, jak przebiega zakaźne zapalenie otrzewnej u kota. Czy można podjąć walkę z tą śmiertelną chorobą i mieć choć cień szansy na wygraną?
FIP u kota jest bardzo groźną, śmiertelną chorobą. Postępuje błyskawicznie i wyniszcza organizm zwierzęcia. Chorobę wywołuje mutacja kociego koronawirusa, który jest niezwykle częstym wirusem u zwierzęcia. Zakażonych nim może być nawet około 85% kotów, a tyle nie zachoruje przecież na FIP. Koty mogą cierpieć na mokrą lub suchą odmianę tej choroby. Znaczenie wydaje się mieć także wiek kota. Dorosłe zwierzęta przeważnie są bardziej odporne na FIP od młodych kociąt. Dowiedz się więcej o tym, co to jest FIP u kota, jak objawia się ta choroba, czy da się coś zrobić, żeby jej uniknąć i czy jest jakakolwiek szansa na wyleczenie zwierzęcia.
FIP u kota – przyczyny
Wirus wywołujący zakaźne zapalenie otrzewnej u kota należy do rodziny koronawirusów. Jego łacińska nazwa to feline infectious peritonitis virus – w skrócie FIPV. Wirus występuje praktycznie na całym świecie. Wszędzie, gdzie żyją koty, mogą się one zarazić tą śmiertelną chorobą, także w Polsce. Zakażenie koronawirusem jest powszechnie w miejscach, gdzie zwierzęta przebywają w dużych skupiskach.
Zakażenie następuje drogą pokarmową lub poprzez krew. Może to mieć miejsce, na przykład po spożyciu zakażonych odchodów chorego osobnika lub w walce z kotem zakażonym, gdy pojawią się u obu czworonogów rany. Zwierzęta mogą się zarażać podczas korzystania z tych samych misek i kuwet.
Rozwojowi wirusa sprzyjają inne choroby współistniejące. Do najbardziej sprzyjających należą wirus niedoboru immunologicznego – tzw. kocie AIDS, oraz wirus białaczki kotów – retrowirus FeLV. Stres może także wpływać na zakażenie.
Koty – FIP występuje u nich w dwóch postaciach
Co ciekawe, koronawirus, który wywołuje FIP u kota, nie musi spowodować zakaźnego zapalenia otrzewnej. Posiada on dwa biotypy, czyli dwie grupy, posiadające taki sam genom. Jednym z jego biotypów jest postać wirusa znanego jako FECV (z angielskiego feline enteric coronavirus). Szacuje się, że około 50% kotów posiada przeciwciała tego wirusa, czyli miało z nim kontakt. W dużych kocich skupiskach takich, jak hodowle czy schroniska, według szacunków, kontakt z FECV mogło mieć nawet 80 do 90% kotów. Wirus ten wywołuje chorobę jelitową, która ma postać lekkich biegunek lub wywołuje zakażenie bezobjawowe. Może pojawić się w kale chorego zwierzęcia już po 2 dniach od zakażenia. Wirus w tej postaci wydaje się nie być groźny. Jednak może przekształcić się w biotyp, który wywołuje u kotów FIP – zakaźne zapalenie otrzewnej.
FIP – przebieg zakażenia
FIP wywołuje biotyp FIPV. Nie namnaża się on tylko w jelitach jak biotyp FECV. W przypadku zakażenia drogą pokarmową wirus dostaje się do węzłów chłonnych oraz nabłonka jelit kota. Jeśli napotka na czasowy spadek odporności organizmu na skutek choroby lub sytuacji związanej, na przykład ze stresem, ciążą czy odsadzeniem, zaczyna namnażać się w makrofagach i monocytach. Są to komórki układu białokrwinkowego. Następnie wirus przedostaje się do krwi zwierzęcia, a tam następuje dalsza replikacja. Taki stan doprowadza do wiremii, czyli sytuacji, w której wirus ma dostęp do wszystkich tkanek i organów organizmu.
W tym momencie wirus zostaje rozprowadzony po wszystkich organach organizmu kota. W szczególności trafia do organów bogatych w makrofagi: węzłów chłonnych, śledziony i wątroby. Dochodzi do zakażenia ogólnego. Wpływ na rozwój zakażenia ma ogólna sytuacja immunologiczna organizmu.
FIP u kota może rozwijać się i przebiegać dwojako. Przy średnim poziomie odporności dochodzi do powolnego rozwoju. Następstwem jest powstanie ropnych ziarniniaków zapalnych w różnych narządach organizmu kota. Jest to bezwysiękowa choroba kota FIP.
Niski poziom odporności skutkuje rozwojem wysiękowej postaci FIP. Doprowadza do tego między innymi odpowiedź immunologiczna organizmu, jaką jest powstawanie kompleksów immunologicznych. Kompleks immunologiczny to inaczej związanie antygenu przez odpowiednie przeciwciało organizmu. Kompleksy immunologiczne gromadzą się w tym przypadku w nerkach, w mózgu i w wątrobie. Doprowadzają do niszczenia śródbłonka naczyń kapilarnych w tych narządach.
Powyższe uszkodzenie powoduje przepuszczalność naczyń, w wyniku czego do przestrzeni pozakomórkowej przechodzą płyny. Gromadzą się one w jamie otrzewnowej oraz w jamie opłucnej jako wysięk zapalny. Nagromadzenie tego wysięku doprowadza do wodobrzusza.
Czy zawsze wirus FIPV wywołuje zakaźne zapalenie otrzewnej u kota?
Choroba wywołana kocim koronawirusem jest na tyle nieprzewidywalna, że trudno być pewnym, czy w ogóle rozwinie się w organizmie kota i jak będzie przebiegała u danego osobnika. Zakażenie nie musi wywoływać FIP. Zdaje się, że główny wpływ na rozwój choroby ma wspomniana wyżej odporność organizmu. To właśnie niska odporność doprowadza prawdopodobnie do mutacji koronawirusa.
Jak to działa? Do zakażeń FIP dochodzi najczęściej w dużych skupiskach kotów. Tam, gdzie jest dużo osobników, koty zazwyczaj odczuwają stres, chociaż nie muszą tego okazywać. Stres jest czynnikiem, który znacznie obniża odporność organizmu.
Kiedy jeszcze może wystąpić stres? W trakcie zmiany miejsca zamieszkania, zmiany opiekuna, wizyty u weterynarza, po urazach, szczepieniach. Warto wiedzieć, że tylko około 10% lub mniej kotów zakażonych koronawirusem choruje na zakaźne zapalenie otrzewnej.
FIP u kota – objawy
Wiesz już, co to jest FIP u kota. Czas dowiedzieć się więcej na temat objawów groźnej choroby.
Objawy FIP u kota zależą od postaci, jaką przybrała choroba. Jeżeli jest to postać wysiękowa (mokra), jej przebieg będzie bardziej gwałtowny.
FIP u kota – objawy w postaci wysiękowej
Postać wysiękowa choroby jest znacznie częstsza i obejmuje od 60 do 70% przypadków zakaźnego zapalenia otrzewnej u kota. U zwierzęcia mogą wystąpić trudności w oddychaniu. Jest to wynikiem dużego nagromadzenia się wysięku w jamach brzucha i klatki piersiowej. Poza trudnościami w oddychaniu mogą się pojawić:
- gorączka,
- stłumienie tonów sercowych,
- powiększenie węzłów chłonnych krezkowych,
- żółtaczka,
- biegunka,
- apatia,
- duszności,
- przyspieszony oddech,
- spadek masy ciała,
- brak apetytu,
- bladość lub zażółcenie błon śluzowych,
- powiększenie moszny u kocurów.
FIP u kota objawy w postaci bezwysiękowej – suchej
Różnicą przy obu postaciach choroby jest brak obecności płynów w jamie klatki piersiowej i jamie brzusznej. Objawy mogą być podobne do tych, które opisano powyżej, przy okazji postaci wysiękowej. Dodatkowo mogą się też pojawić inne objawy:
- nieregularny kształt nerek,
- obecność guzkowatych struktur na innych narządach wewnętrznych,
- zmiany chorobowe w gałkach ocznych, które mogą dotyczyć tęczówki, rogówki i siatkówki,
- krwawe wylewy do przedniej komory oka,
- padaczka,
- drżenie,
- zmiany zachowania,
- zaburzenia równowagi,
- oczopląs,
- wypadanie trzeciej powieki,
- utrata wzroku.
Jelitowa postać FIP może się objawiać obecnością ziarniaków zapalnych w okrężnicy i jelicie cienkim. Pojawiają się zaparcia, wymioty i biegunka.
Jak z powyższego wynika, objawy mogą być tak skrajne i jest tak wiele możliwych wariantów, że rozpoznanie bezwysiękowej postaci FIP nie jest łatwe. Objawy te mogą wskazywać także na inne choroby.
FIP – koty trudno jest zdiagnozować
Zakaźne zapalenie otrzewnej u kota jest łatwiejsze do wykrycia w postaci wysiękowej. Do badania bierze się próbkę płynu pochodzącego z jamy brzusznej lub jamy klatki piersiowej.
Przy bezwysiękowej postaci choroby wykrycie wirusa jest znacznie trudniejsze. Przy diagnozie bierze się pod uwagę wszystkie objawy choroby, jakie wystąpiły u danego osobnika.
Można wykorzystać diagnostykę różnicową polegającą na eliminacji możliwego wystąpienia innych chorób. Przy FIP choroby, które należy wykluczyć, to między innymi toksoplazmoza, zapalenie opon mózgowych, chłoniak, zapalenie wątroby, niewydolność serca, zakażenie wirusami FeLV oraz FIV, bakteryjne zapalenie otrzewnej i opłucnej.
Badania, jakie można wykorzystać przy zdiagnozowaniu postaci FIP bezwysiękowej, to badanie biochemiczne, hematologiczne, serologiczne i badanie PCR. Ostatnia metoda jest najdroższym badaniem, które ma za zadanie wykryć geny wirusa. Jest to niezwykle trudne zadanie, gdyż wirus podlega nieustannym mutacjom w organizmie kota.
FIP u kota mogą sugerować różnorodne wyniki – obniżona liczba limfocytów, podwyższone stężenie białka całkowitego, obniżony stosunek albumin do globulin, hipergobulinemia. Znaczące może być też wysokie miano przeciwciał przeciw-FCov. Jeśli jednak to jedyny niepokojący wynik i nie występuje z innymi nieprawidłowościami, to nie ma wartości diagnostycznej. Dlaczego? Nie da się odróżnić wirusa, który wywoła FIP od tego, który tego nie zrobi.
Czy można zaszczepić kota przeciwko FIP?
Niestety, chociaż w latach 90. XX w. opracowano szczepionkę donosową, okazała się ona mało skuteczna. Inna szczepionka z 2014 r. również nie wykazała skuteczności u wszystkich kotów biorących udział w badaniu. W USA dostępna jest szczepionka donosowa, która nie zadziała u kotów zarażonych już wcześniej FCov.
W Polsce nie istnieją zatem żadne efektywne szczepionki, które mogłyby uodpornić populację kotów na zakaźne zapalenie otrzewnej.
FIP u kota – leczenie
Koci FIP jest uznawany za chorobę śmiertelną. Nie ma w Polsce dopuszczonego do obrotu, skutecznego leku na FIP u kota. Leczenie ma więc służyć przedłużeniu życia zwierzęcia w komforcie. Można to osiągnąć poprzez stosowanie niektórych leków. Należą do nich glikokortykosteroidy, interferon Ω (omega), leki immunopresyjne. Chwilową ulgę może przynieść także upuszczenie płynu wysiękowego z jam ciała. Może to jednak doprowadzić do odwodnienia. Powoduje również utratę białek z organizmu. Dieta wysokobiałkowa jest zalecana dla kotów chorych na FIP.
Jak długo może przeżyć kot chory na FIP?
Koci FIP ma bardzo złe rokowania. Najczęściej po zdiagnozowaniu zwierzę przeżywa jedynie kilka dni. Zakaźne zapalenie otrzewnej nie pozwala kotom na długie życie. W postaci wysiękowej FIP chory kot może przeżyć maksymalnie do kilku tygodni. W odmianie bezwysiękowej zwierzę jest w stanie przeżyć kilka miesięcy.
Ze względu na zdolność wirusa do utrzymywania się w środowisku przez czas kilku tygodni należy zaczekać z wprowadzeniem nowego kota, gdy poprzedni był chory na FIP. Za bezpieczny czas uznaje się okres około trzech miesięcy.
Eksperymentalny lek – czy to nowa nadzieja w walce ze śmiertelną chorobą?
Z pewnością wielu opiekunów, którzy dowiadują się o najgorszej możliwej diagnozie, szuka sposobów na walkę z przeciwnikiem. Jak już wiesz, w Polsce nie istnieje legalny, dopuszczony do obiegu lek. Coraz szerzej mówi się o pokonywaniu zakaźnego zapalenia otrzewnej przy pomocy eksperymentalnego preparatu o nazwie GS-441524. Jest on wciąż w fazie eksperymentu, dlatego weterynarze nie proponują tego sposobu leczenia.
Są jednak opiekunowie, którzy na własną rękę zdobywają lek i prowadzą kurację samodzielnie, a w sieci dzielą się jej dobrymi efektami. Koszt jest wyjątkowo wysoki – to nawet kilkanaście tysięcy złotych. Dokładna cena zależy między innymi od wagi kota. Leczenie trwa kilkadziesiąt dni, a polega na podawaniu zastrzyków.
Przeczytaj także: IBD u kota, czyli nieswoiste zapalenie jelit u kota – objawy, przyczyny, leczenie
Choroba kota FIP – czy da się jej zapobiegać?
Właściwie nie ma jako takiej skutecznej profilaktyki przeciw FIP u kota. Należy jednak pamiętać o utrzymywaniu higieny w kuwecie oraz o stwarzaniu jak najmniej stresujących sytuacji dla kota. Dlaczego? Zacznijmy od kuwety. To właśnie ona jest głównym źródłem zakażeń u zwierząt. Szczególnie ważne jest utrzymywanie jej w czystości w dużych skupiskach kotów, na przykład hodowlach, schroniskach czy domach tymczasowych. Z kuwety należy na bieżąco usuwać kał. Dobrze, żeby kocich toalet było więcej niż mniej.
Szczególnie ważna jest też częsta zmiana żwirku. Jaki wybrać? Doskonale sprawdzi się żwirek Catsan Natural, który został wyprodukowany z włókien roślinnych. Tworzy grudki, co ułatwia usuwanie nieczystości. Produkt skutecznie wiąże nieprzyjemne zapachy, a jego struktura jest delikatna dla kocich łapek.
Tak naprawdę trudno w jakikolwiek sposób uniknąć rozwinięcia się choroby u zwierzęcia. Warto po prostu dbać o kota, na przykład przy pomocy odpowiedniej diety. Można też stosować preparaty na odporność, jeśli u zwierzęcia jest taka potrzeba. Dobrze sprawdzi się Vetfood Immunactiv Balance, który zawiera beta-glukan. Preparat wzmacnia funkcje obronne organizmu, dlatego doskonale sprawdza się, na przykład w momencie rekonwalescencji.
Zakaźne zapalenie otrzewnej to jedna z najgroźniejszych, a jednocześnie wciąż nie do końca wyjaśnionych chorób, na którą zapadają szczególnie bardzo młode, żyjące w dużych skupiskach koty. FIP atakuje znienacka i rozwija się błyskawicznie, czasem nie dając nawet czasu na pełne zdiagnozowanie zwierzęcia. Choroba może być wysiękowa – wtedy pojawia się charakterystyczny płyn w brzuchu zwierzęcia. W przypadku bezwysiękowej postaci o diagnozę jest jeszcze trudniej. Objawy FIP u kota są bardzo różne – mogą wystąpić między innymi apatia, biegunka, spadek masy ciała, padaczka, zmiana zachowania, utrata wzroku czy zaburzenia równowagi. Choroba jest wciąż uznawana za śmiertelną. Pojawia się jednak coraz większa nadzieja w leku GS-441524. Zdrowie Twojego pupila jest dla Ciebie z pewnością najważniejsze. Jeśli zwierzak ma jakiekolwiek niedobory czy osłabioną odporność, odwiedź kategorię Preparaty lecznicze i suplementy w Apetete, żeby wybrać dla niego odpowiedni produkt.
Polecane posty
Najciekawsze propozycje z naszego sklepu