Chłoniak u kota – co to za choroba?

Chłoniak, po łacińsku lymphoma (lub chłoniakomięsak – lymphosarcoma), jest to rodzaj choroby nowotworowej u kota, wywodzącej się z układu chłonnego (inaczej limfatycznego). Wszystkie rodzaje chłoniaków, występujące w organizmie, są nowotworami złośliwymi. Chłoniak u kota stanowi 55% nowotworów, występujących w jelitach oraz od 50% do 90% nowotworów, występujących w układzie krwiotwórczym. Jeśli chodzi o ryzyko dotknięcia tym nowotworem kota – chłoniak może wystąpić w populacji u 200 przypadków na 100 000 osobników.

Chłoniak – jakie są jego rodzaje?

Chłoniaki, na jakie chorują koty, można podzielić wg różnych kryteriów. Chłoniak – jakie są jego rodzaje? Ogólnie przyjętymi w nauce podziałami tych nowotworów u kotów, są dwie klasyfikacje.

Klasyfikacja REAL/WHO

Pierwsza klasyfikacja chłoniaków u zwierząt domowych została zaproponowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2002 r. Podział ten został zaczerpnięty z systemu klasyfikacji REAL (Revised European American Lymphoma), który systematyzuje chłoniaki, występujące u ludzi. Wg klasyfikacji REAL/WHO chłoniak u kota występuje pod trzema postaciami, jeśli chodzi o stopień złośliwości. Wyróżnia się następujące postaci chłoniaka u kotów:

• o niskim stopniu złośliwości (z angielskiego LGAL – low grade alimentary lymphoma),

• o średnim stopniu złośliwości (IGAL – intermediate grade alimentary lymphoma),

• oraz o wysokim stopniu złośliwości (HGAL – high grade alimentary lymphoma).

Klasyfikacja wg diagnostyki weterynaryjnej

Inny podział chłoniaków u kotów, mający praktyczne zastosowanie w diagnostyce weterynaryjnej, wyróżnia typy tego nowotworu wg umiejscowienia w organizmie. Są to następujące postaci chłoniaka:

• występujące w przewodzie pokarmowym, stanowiące ponad połowę wszystkich chłoniaków, stwierdzonych u kotów;

• pozawęzłowe (miejscowe, ogniskowe) – stanowiące ok. 25% wszystkich chłoniaków rozpoznawanych u kotów;

• śródpiersiowe, zawierające się w liczbie 10% stwierdzonych przypadków chłoniaka u kotów;

• wieloogniskowe (w tym węzłowe). Rozpoznanie tej postaci chłoniaka bywa zdiagnozowane zazwyczaj w późnym stadium choroby. Występują wtedy często przerzuty nowotworu do innych narządów. Dlatego granica między tą postacią chłoniaka, a postacią pozawęzłową – miejscową, waha się.

Przy omawianiu chłoniaków u kotów, występujących miejscowo, warto zaznaczyć, że aż 46% zmian nowotworowych zaobserwowano w jamie nosowej i 23% w nerce. Narządy te były również często objęte przewlekłym stanem zapalnym przed pojawieniem się chłoniaka. Warto odnotować także inne lokalizacje tej postaci chłoniaka: to m.in. układ nerwowy, krtań, gałka oczna lub przestrzeń zagałkowa, skóra, tchawica, płuca, gardło, bardzo rzadko pęcherz moczowy lub worek osierdziowy.

Chłoniak – rodzaj nowotworu o kota

Przyczyny występowania chłoniaków u kota

Występowanie chłoniaka u kota wiąże się z obecnością w organizmie wirusa białaczki kotów (FeLV). Ryzyko zachorowania kota na chłoniaka przy stwierdzeniu występowania tego wirusa wzrasta 60 razy. Należy jednak zaznaczyć, że w ostatnich kilkunastu latach zakażenie wirusem FeLV znacznie spadło. Jest to wynikiem upowszechnienia profilaktyki zakażeń, w szczególności szczepień ochronnych. W związku z tym odsetek kotów zakażonych wirusem FeLV wśród stwierdzonych przypadków chłoniaka spadł o kilkanaście procent.

Przyczyny występowania chłoniaków u kota należy szukać także w związku z obecnością innego patogenu – wirusa niedoboru immunologicznego kotów (FIV). Zwiększa on ryzyko zachorowania na chłoniaka o 6 razy. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o wirusie FIV zapraszamy do artykułu na ten temat: Śmiertelna choroba kotów FIP

Obecność wyżej wspomnianych wirusów jest związana z występowaniem chłoniaka najczęściej u młodych kotów. Nowotwór u kota pojawia się zazwyczaj w postaci śródpiersiowej lub atakuje węzły chłonne (postać wieloogniskowa).

U starszych kotów najczęściej stwierdza się chłoniaka umiejscowionego w przewodzie pokarmowym. Ten rodzaj nowotworu dominuje w starszej grupie wiekowej.

Chłoniak jest także najczęstszym typem nowotworu złośliwego, występującym u kotów po przeszczepie nerki. W jednym z badań chłoniak u kota po przeszczepie nerki stanowił 36% wszystkich nowotworów złośliwych, powstających w takich sytuacjach, a w innym badaniu – stanowił aż 56%.

Objawy chłoniaka u kota

Objawy chłoniaka u kota są zróżnicowane. W zależności od umiejscowienia nowotworu, objawy będą dotyczyły różnych symptomów choroby.

Objawy chłoniaka w układzie pokarmowym

Objawy chłoniaka umiejscowionego w jelitach często są bardzo podobne do objawów zapalenia jelit. Czasami tylko wykonanie biopsji pozwala potwierdzić nowotwór u kota. Największe kłopoty w diagnozowaniu, najczęściej sprawia postać chłoniaka o niskiej złośliwości. W wielu przypadkach badanie ultrasonograficzne daje podobne wyniki w obu chorobach. Naciek nowotworowy na błonie śluzowej wykazuje podobieństwo do nacieku, stwierdzanego przy zapaleniu jelit.

W przypadku chłoniaka w układzie pokarmowym, częściej niż w przypadku zapalenia jelit, występuje powiększenie węzłów chłonnych.

Przy chłoniakach o niskiej złośliwości najczęściej występują następujące objawy kliniczne:

• spadek masy ciała,

• wymioty oraz biegunka,

• brak apetytu lub anoreksja,

• czasami otępienie i polidypsja (patologiczne, wzmożone pragnienie).

Objawy te trwają około miesiąca lub dłużej.

Przy pozostałych stopniach złośliwości nowotworu, czyli średniej bądź wysokiej, objawy mogą być podobne, jednak silniejsze i trwają krócej.

Chłoniak u kota – objawy

Objawy chłoniaka u kota w postaci miejscowej (pozawęzłowej)

Przy chłoniakach jamy nosowej, objawami klinicznymi są najczęściej:

• kłopoty z oddychaniem,

• kichanie,

• głośny oddech,

• ropny, krwisty i surowiczy wypływ z otworów nosowych,

• kaszel,

• deformacje okolicy pyszczka.

Przy chłoniakach układu nerwowego, objawy kliniczne mogą być trudne do zaobserwowania. Obserwowano takie zaburzenia, jak:

• apatia,

• ból grzbietu,

• zaburzenia odruchów bezwarunkowych,

• zmiana koloru tęczówki oka, nierównomierne zwężanie się źrenic, ślepota,

• hipotermia,

• niekontrolowane napady agresji.

Do typowych objawów chłoniaka, umiejscowionego w pęcherzu lub układzie moczowym mogą się zaliczać:

• hematuria (krwiomocz),

• stranguria (inaczej dysuria – bolesne oddawanie moczu),

• anoreksja,

• apatia,

• bóle w pęcherzu moczowym.

Chłoniaki występujące na skórze kota mogą powodować:

• rumienie,

• łuszczące się wyłysienia,

• niegojące się owrzodzenia lub guzki.

Jak wspomniano wyżej, chłoniaki miejscowe mogą się pojawiać także w innych narządach. W rezultacie mogą w nich wywoływać jeszcze bardziej niepokojące objawy, typowe dla chorób danego narządu.

Objawy chłoniaka węzłowego (wieloogniskowego)

Ta postać chłoniaka charakteryzuje się następującymi objawami:

• nacieki nowotworowe w wielu tkankach i narządach jednocześnie,

• powiększenie pojedynczych lub wszystkich, rzadko powierzchniowych, węzłów chłonnych,

• zmiany w szpiku kostnym,

• możliwa apatia, brak apetytu, spadek wagi, objawy neurologiczne, zakażenia wtórne i in. patologiczne zmiany.

Objawy chłoniaka w postaci śródpiersiowej

Niegdyś ta postać chłoniaka była dominującą, ponieważ powszechne były zakażenia wirusem białaczki kotów. W związku ze spadkiem występowania wirusa FeLV, nastąpił też znaczny spadek zachorowań na ten typ chłoniaka. Typowe objawy chłoniaka śródpiersiowego to:

• powiększenie węzłów chłonnych głowy, szyi,

• stłumienie szmerów ponad doczaszkowymi płatami płuc,

• gromadzenie się płynu w klatce piersiowej,

• obrzęk głowy, szyi, kończyn piersiowych,

• powiększenie węzłów chłonnych mostkowych,

• kaszel, duszności, zajęcie szpiku kostnego.

Leczenie chłoniaka – jak ono wygląda?

Diagnoza chłoniaka u kota

Jednoznaczny wynik obecności chłoniaka może dać tylko, jak wcześniej wspomniano, wykonanie biopsji. Inaczej można pomylić objawy ze stanem zapalnym, jaki może występować w określonym miejscu organizmu. Biopsja może występować pod dwoma postaciami. Z różnych przyczyn badanie cytopatologiczne na materiale pobranym podczas biopsji cienkoigłowej lub płynie, może nie dać jednoznacznego wyniku. Wtedy należy wykonać badanie histopatologiczne – przeprowadza się je na fragmencie tkanki lub węzła chłonnego.

Dodatkowymi badaniami mogą być morfologia krwi, zdjęcie rentgenowskie, badanie USG, badania moczu, badania serologiczne na obecność wirusów FeLV i FIV.

Leczenie chłoniaka u kota

Kiedy potrzebne jest leczenie chłoniaka – jak ono wygląda? Ogólnie występują trzy sposoby leczenia chłoniaka u kotów. Wiążą się one z większą lub mniejszą inwazyjnością metody.

Leczenie chłoniaka – jak ono wygląda?

Chirurgia onkologiczna

Jest to zdecydowanie najbardziej inwazyjna z metod leczenia chłoniaka u kotów. Stosuje się ją tylko w niektórych postaciach tego nowotworu. Wskazaniem do wykonania operacji chirurgicznej są chłoniaki układu pokarmowego lub pojedyncze guzy występujące w różnych miejscach organizmu kota, także na skórze. Jednakże niewątpliwie po operacji, w większości przypadków, potrzebna jest chemioterapia.

Chemioterapia onkologiczna wielolekowa

W znacznej ilości przypadków, ok. 90%, koty bardzo dobrze znoszą chemioterapię, a efekty uboczne nie są znaczące. Rzadko występują też wymioty czy biegunki. Natomiast może pojawić się brak apetytu, czemu należy przeciwdziałać. W przeciwieństwie do braku leczenia, koty w czasie chemioterapii mogą prowadzić w miarę normalne życie, a ich właściciele odnotowują najczęściej znaczną poprawę jakości życia kota. Reakcję na leczenie określa się także w związku z wielkością węzłów chłonnych lub nowotworu.

Radioterapia megawoltowa

Na zakończenie pozostała terapia megawoltowa. Ma zastosowanie w przypadku pojedynczych przypadków, gdy guzy są nieooperacyjne, np. chłoniaki jamy nosowej. Może, chociaż nie musi, wiązać się z lekkim stanem zapalnym skóry w miejscu napromieniowanym.

Po zakończeniu leczenia warto wesprzeć naszego pupila podając mu suplementy wspomagające jego odporność.

Jak długo żyją koty z chłoniakiem?

Nieleczony chłoniak u kota pozwala przeżyć kotu od 6 do 8 tygodni. Chemioterapia w przypadku guzów o niskiej złośliwości pozwala przeżyć kotu ok. 1,5 roku do 2 lat. Gdy guz jest wysokiego stopnia złośliwości, życie po chemioterapii wydłuża się do ok. 210 – 280 dni. Podczas gdy radioterapia megawoltowa, zastosowana przy leczeniu chłoniaka jamy nosowej, może znacząco wydłużyć życie kota, aż do 1500 dni.

Podsumowując, zastosowanie leczenia pozwala żyć naszemu pupilowi znacznie dłużej i zmniejszyć jego cierpienia.