Halter, czyli obroża uzdowa – sporne narzędzie szkoleniowe

Halter okrywa się coraz gorszą sławą wśród miłośników psów. Aby oddać sprawiedliwość, należy też wspomnieć o osobach zachwyconych obrożą uzdową, jak również halter jest nazywany. Są osoby, które dzięki pomocy haltera, mogą kontrolować swoje psy na spacerze.

Ale kto ma rację? Spróbujemy przedstawić racje obydwu stron.

Jak wygląda halter?

Halter zbudowany jest na wzór końskiej uprzęży. Jeśli spotkasz się z nazwą kantar dla psa, będzie to właśnie określenie haltera. Kantar dla konia jest rodzajem uproszczonej uzdy. Trzymanie konia za uwiąz, przyczepiony do kantara, umożliwia człowiekowi wykonywanie wielu czynności, jak np. czyszczenie konia czy prowadzenia go w pożądanym kierunku.

Kantar dla psa ma spełniać zadanie szkoleniowe, wytrenować psa w celu spokojnego chodzenia na smyczy. Ważne w poprzednim zdaniu jest słowo „wytrenować”. Obroża uzdowa powinna służyć właśnie, tylko do nauki psa.

Halter dla psa składa się z dwóch regulowanych obręczy, uszytych z materiałów, z których zwykle szyje się obroże lub szelki. Może to być skóra, lekki materiał nylonowy lub inny. Pierwszą część haltera zakłada się psu na szyję. Drugą część owija się psu wokół pyska. Kantar dla psa posiada swoją własną odrębną smycz.

Halter, czyli obroża uzdowa dla psa

Jak działa halter?

Pomimo, że halter zakłada się psu także na pysk, nie jest to kaganiec. Pies, inaczej niż w przypadku kagańca, może otworzyć pysk, jeść i pić, dopóki kantar się nie zaciśnie. A kiedy się zaciska? Wtedy, kiedy człowiek, szkolący psa, uzna to za konieczne, czyli wtedy, gdy pies wyrywa się lub skacze na spacerze.

Pociągnięcie za smycz, przyczepioną do haltera, powoduje zaciśnięcie się pasków na kufie psa. Pies doznaje w tym momencie dyskomfortu z powodu ucisku pyska. Jest to dla niego bardzo nieprzyjemne uczucie. Wszystko to powoduje, że pies musi obrócić głowę w kierunku opiekuna i uspokaja się, nie może się wyrywać, ani ciągnąć smyczy.

Oprócz haltera pies powinien mieć założoną zwykłą obrożę i doczepioną do niej drugą smycz. Zamiast obroży mogą to też być szelki ze smyczą. Jest to konieczne, by prawidłowo używać kantara. Bez tego, pies podczas spaceru, przez cały czas czułby ucisk haltera. Jest to sprzeczne z założeniami stosowania narzędzia, czyli z nagrodą w postaci braku dyskomfortu, gdy pies idzie grzecznie przy nodze opiekuna.

Ucisk, wywoływany przez halter wykazuje podobieństwo do nacisku matki na pysk i szyję, gdy w czasach szczenięcych, matka chciała psa skarcić i zdyscyplinować, łapiąc go za kark. To, po części psychologiczne, po części fizyczne, działanie kantara, jest bardzo skuteczne w szkoleniu psa.

Różnice między kantarem dla konia i kantarem dla psa

Różnice pomiędzy kantarem dla konia i kantarem dla psa mogą nie być oczywiste na pierwszy rzut oka. Jednak takie kontrasty występują. Dla konia kantar nie jest w żadnym wypadku narzędziem, powodującym negatywne odczucia czy emocje. Stosuje się go w przypadku koni, by wiedziały one, w którą stronę mają iść lub zwrócić głowę.

Należy przy okazji omawiania końskiej uprzęży zwrócić uwagę także na budowę konia. Różnice pomiędzy gatunkiem konia i psa są bardzo wyraźne. Koń jest potężnym zwierzęciem, zdolnym do przewożenia nie tylko ładunków, ale także ludzi. Kilka lekkich pasków na głowie i pysku nie sprawia zwierzęciu dyskomfortu, a jest pomocne w komunikacji z człowiekiem. Kantar stosuje się także w przypadku innych zwierząt, które pomagają ludziom w pracy, np. u mułów lub osłów.

Pies natomiast jest delikatnym zwierzęciem w porównaniu z koniem czy mułem. Małe psy w ogóle wydają się drobinkami przy tak dużych zwierzętach. Można sobie wyobrazić, jak bardzo inaczej mogą się czuć, od większych i silniejszych zwierząt, w takim rodzaju uprzęży.

Halter może pozostawać w sprzeczności z wychowaniem psa za pomocą pozytywnego wzmocnienia

Zwolennicy wychowywania psów za pomocą stosowania pozytywnego wzmocnienia są przeciwni używaniu obroży uzdowej. Przekonują, że można psa odpowiednio wyszkolić bez stosowania fizycznego nacisku, nagradzając tylko pożądane reakcje psa, a ignorując niewłaściwe.

Nie przemawia też do nich argument, że nagrodą podczas spaceru psa z nałożonym halterem, jest brak dyskomfortu i bólu w momencie stosowania się psa do zasad, które ustalił opiekun.

Pies na spacerze – trening poprzez zabawę

Halter porównywany z kolczatką

Ta ostatnia cecha działania haltera jest zresztą bardzo podobna do zasady funkcjonowania kolczatki, która jest okryta bardzo złą sławą. Kiedy w grę wchodzi uświadomienie sobie tego faktu, entuzjazm do stosowania haltera, bardzo przygasa wśród opiekunów psów.

Jest to naturalne, że właściciele czworonogów nie chcą sprawiać swoim zwierzętom bólu, przysparzać im okoliczności stresujących czy też męczyć ich. W każdej sytuacji, w której nie jest to konieczne, powinno się tego unikać. Dobrze przeprowadzone szkolenie powinno wystarczyć, gdy stosuje się pozytywne wzmocnienie. Niestety nie w każdym przypadku tak jest.

Kantar dla psa powinien być przeznaczony tylko do szkolenia psa

Wobec oczywistych kontrowersji, o konieczności zastosowania haltera powinien zadecydować szkoleniowiec i tylko on posiada gruntowną wiedzę, jak go używać. Jeśli opiekun otrzyma od szkoleniowca odpowiednie instrukcje i zalecenia, także może oczywiście się do nich zastosować.

Jednak są pewne zasady, jakich powinno się przestrzegać, wykorzystując w szkoleniu kantar dla psa.

• Po pierwsze, pamiętaj, że można wykorzystywać halter tylko podczas nauki. Zupełnie niedopuszczalne jest stosowanie go na co dzień, zamiast obroży.
• Nie można używać kantara z za długą lub za krótką smyczą. Absolutnie nie wolno też podpinać do niego smyczy automatycznej. Każde gwałtowne szarpnięcia i pociągnięcia mogą wyrządzić psu trwałą szkodę. Urazy, jakie mogą psa spotkać, w wyniku nieprawidłowego używania haltera, to uszkodzenie kręgosłupa, włącznie z możliwością jego złamania. Oprócz tego, uszkodzeniu mogą także ulec mięśnie, więzadła i ścięgna.
• Nie wolno używać haltera w przypadku szczeniąt, psów schorowanych, psich seniorów, psów mających tendencję do uciekania i zrywania się.
• Jeśli pies jest mały, również należy głęboko przemyśleć stosowanie kantara. Sprawdza się on przede wszystkim w przypadku psów dużych i silnych, choć występuje w wielu rozmiarach.
• Psy zalęknione, wystraszone, z tendencją do wycofania, czyli np. psy ze schroniska mogą nabawić się jeszcze większych fobii w związku ze stosowaniem obroży uzdowej. Ich nieodpowiedni zazwyczaj sposób odżywiania w przeszłości, wycisnął piętno na ich organizmach i zdrowiu. Ich ciało może nie wytrzymać po prostu stosowania takich narzędzi bez konsekwencji w postaci uszkodzeń.

Obroża uzdowa – sporne narzędzie szkoleniowe

Jak oswoić psa z obrożą uzdową?

Kiedy szkoleniowiec doszedł do wniosku, że obroża uzdowa będzie niezbędna w przypadku Twojego psa, pamiętaj, by odpowiednio przyzwyczaić do niej zwierzę. Najpierw, jak w przypadku wszystkich nowych rzeczy, pozwól psu dokładnie obwąchać przedmiot.

Następnie nakładaj psu kantar tylko na chwilę. Gdy pies pozostanie cierpliwy, za każdym razem nagrodź go smakołykiem. Nakładaj psu kantar na coraz dłuższy czas. Na początku bez podpinania smyczy. Kiedy pies zaakceptuje przedmiot, czas jego noszenia można znacząco wydłużać i rozpocząć podpinanie do niego smyczy. Zawsze zakładaj kantar równocześnie ze zwykłą obrożą lub szelkami oraz drugą smyczą.

Co robić, kiedy Twój pupil ma założony kantar dla psa i spotkał się z innym psem?

W takich przypadkach, zawsze należy zdjąć kantar dla psa. Stosowanie go w momencie kontaktu z innymi zwierzętami może wpłynąć negatywnie na zachowanie Twojego psa. Niemożność okazywania naturalnych reakcji podczas spotkania z innym psem, może wywołać u Twego pupila silny stres.

Jeśli obroża uzdowa okazała się konieczna, w jaki sposób skrócić potrzebę jej stosowania?

Po zapoznaniu się ze wszystkimi argumentami, zapewne większość psich opiekunów nie okaże się entuzjastami tego narzędzia, przeznaczonego do szkolenia psów. W jaki sposób możesz skrócić czas, w którym obroża uzdowa będzie potrzebna dla Twojego psa?

W każdej chwili, kiedy tylko możesz, stosuj na przemian z użyciem haltera, naukę wykorzystującą pozytywne wzmocnienie. Nagradzaj psa za każdym razem, gdy wykona Twoje polecenia. Pomocny może okazać się w tej sytuacji kliker.

Jeśli po przeczytaniu powyższego artykułu, nie chcesz stosować haltera…

Zamiast haltera można też stosować inne narzędzia treningowe, np. szelki easy walk. Są one zapinane na klatce piersiowej pod głową psa. Tam też mają przypinaną obrożę. Kiedy pies wyrywa się na spacerze łatwo można go opanować. Szelki tego typu można zakładać nawet szczeniętom. Ich metoda działania polega także na zaciskaniu się. Kiedy pies zaczyna ciągnąć smycz podczas spaceru, szelki zaciskają się na szyi, powodując uczucie dyskomfortu.

Chodzenia na luźnej smyczy wymaga cierpliwości i konsekwencji

Jak długo może trwać nauka chodzenia na luźnej smyczy?

Przy użyciu wszelkich narzędzi szkoleniowych typu halter lub szelki easy walk, trzeba pamietać, że jest to tylko rozwiązanie tymczasowe i powinno być stosowane jedynie do momentu, kiedy pies nauczy się chodzić na luźnej smyczy. W żadnym wypadku nie należy stosować tych narzędzi do codziennego użytku, dłużej niż istnieje taka potrzeba.

Nauka chodzenia na luźnej smyczy wymaga cierpliwości i konsekwencji. Niestety pies nie nauczy się tej umiejętności z dnia na dzień. Opiekun musi poświęcić na szkolenie dużo czasu i uwagi. Kiedy jednak pies nauczy się chodzić na luźnej smyczy, wspólne spacery staną się przyjemne zarówno dla czworonoga, jak i jego opiekuna. Szkolenie psa w celu wykształcenia tej umiejętności może trwać 2-3 miesiące lub dłużej.