Zatoki u psa – jak o nie dbać?

Psie gruczoły okołoodbytowe, czyli tak zwane zatoki, zazwyczaj nie sprawiają żadnych problemów. Być może nawet nie wiedziałeś, że Twój podopieczny je posiada! Nie zmienia to jednak faktu, że zatoki u psa mogą niekiedy sprawiać problemy. Zobacz, jak im zapobiegać – i jak sobie radzić, gdy dojdzie do infekcji.

Rola gruczołów okołoodbytowych u psa nie została nadal do końca wyjaśniona. Jedno jest pewne: gdy ich funkcjonowanie jest zaburzone, możemy mieć do czynienia z szeregiem problemów. Zanim przejdziemy do tego, jak dbać o psie zatoki i co robić, gdy coś jest z nimi nie tak, przybliżymy Ci rolę oraz budowę tej części ciała czworonoga.

Zatoki u psa: czym są gruczoły okołoodbytowe?

Zatoki u psa to struktury wyścielone wewnątrz skórą, w której umiejscowione są liczne gruczoły apokrynowe. Ich zadaniem jest produkcja wydzieliny i wyprowadzanie jej – poprzez specjalne, cienkie przewody – na powierzchnię ciała, bezpośrednio przy odbycie. Wydzielina wydostaje się w momencie, w którym czworonóg napina mięśnie odbytu (czyli głównie podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych).

Jak wyglądają psie zatoki? Położone są symetrycznie „na godzinie” 16 i 20, po obu stronach odbytu. Ich wielkość zbliżona jest do wielkości owocu winogrona, nie są jednak widoczne gołym okiem z uwagi na to, że umiejscowione są pod skórą i pomiędzy mięśniami. Na zewnątrz znajduje się jedynie bardzo niewielka ich część: małe dziurki na ścianach skóry i błony śluzowej odbytu.

Wydzielina z zatok u psa może wyglądać różnie – jest to cechą dość indywidualną dla każdego zwierzęcia. Jej konsystencja jest zazwyczaj tłusta, oleista lub pastowata, a barwa – jasnożółta, zielona lub brązowa. Nie przejmuj się, jeśli u Twojego psa wygląda inaczej, niż u innych czworonogów: zazwyczaj jest to cecha fizjologicznie prawidłowa. Wydzielina ta, niestety, nie pachnie przyjemnie. Jej woń opisywana jest jako mdła, zgniła lub rybia: ciężko jednoznacznie to określić, jednak aromat jest dość charakterystyczny. I z uwagi na to – nierzadko zwraca uwagę właścicieli psów i wzbudza ich niepokój.

Sprawdź również: Higiena odbytu psa – sprawdź, co musisz wiedzieć!

Do czego służy wydzielina z zatok u psa?

Wydzielina z tych gruczołów jest najczęściej uwalniana w trakcie defekacji. Czemu to jednak służy? Po co psu taki narząd?

Po pierwsze – psy używają wydzieliny z gruczołów okołoodbytowych do komunikowania się z innymi przedstawicielami swojego gatunku oraz do oznaczania terenu. Jeżeli Cię to dziwi, to pamiętaj, że węch jest dla psa podstawowym, najważniejszym zmysłem – jego czułość wielokrotnie przewyższa możliwości węchu u ludzi!

Pewnie zauważyłeś kiedyś, że psy, witając się, wzajemnie obwąchują swoje okolice odbytu. Nie jest to zachowanie bezcelowe: wydzielina zatok każdego czworonoga ma nieco inny zapach! Charakterystyczna woń pozwala zwierzętom rozpoznawać się nawzajem.

Po drugie – wydzielina nie bez powodu wydostaje się z gruczołów właśnie podczas defekacji. Przodkowie dzisiejszych psów za pomocą odchodów oznaczali swoje terytorium: wydzielina „wzbogacała” je w dodatkowy zapach, dzięki czemu inne zwierzęta wiedziały, kiedy wkraczają na cudzy teren.

Istnieją pewne teorie mówiące o tym, że wydzielina gruczołów okołoodbytowych ułatwia psom załatwianie potrzeb fizjologicznych – jednak na razie nie zostało to jednoznacznie potwierdzone. Wielu specjalistów uważa jednak, że psie zatoki to ważny narząd, którego funkcje są bardziej skomplikowane, niż mogłoby się wydawać.

Dlaczego niektóre psy mają problem z opróżnianiem gruczołów?

Nie do końca wiadomo, jak dokładnie dochodzi do przepełnienia gruczołów okołoodbytowych u psa. W wielu przypadkach, gdy ten problem się pojawi, nie da się jednoznacznie określić, co właściwie go spowodowało. Istnieją jednak pewne czynniki, które zwiększają ryzyko takiej sytuacji.

Przede wszystkim – dieta. Źle zbilansowane posiłki, ubogie w błonnik i składniki odżywcze, nie sprzyjają zdrowiu Twojego czworonoga. Ułożenie odpowiedniej diety dla psa wcale nie jest takie trudne: m kupiona w sklepie gotowa karma jest równie dobra, jak domowe jedzenie! Jeżeli więc nie masz czasu na samodzielne przygotowywanie psich posiłków, sięgnij po wysokiej jakości karmy – na przykład Koema 90% mięsa.

Dietę swojego czworonoga możesz dodatkowo wzbogacić suplementami diety, takimi jak na przykład Mikita Multi Vit Canis.

Nieodpowiednia dieta wiąże się nierzadko z problemami natury żołądkowo jelitowe (biegunki, zatwardzenia) oraz niewłaściwą konsystencją i wielkością stolca. Takie dolegliwości mogą być też spowodowane wieloma innymi czynnikami, jednak jedno jest pewne – zwiększają ryzyko zapaleń zatok u psa.

Trudności z opróżnianiem gruczołów okołoodbytniczych wiążą się z niektórymi problemami zdrowotnymi. Zaliczają się do nich alergie oraz atopie, niedoczynność tarczycy i otyłość. Na zapalenia zatok narażone są psy, które nie mają zapewnionej wystarczającej dawki aktywności fizycznej, a także przedstawiciele niektórych ras, takich jak maltańczyki, mopsy i buldożki francuskie (jest to związane z ich specyficzną budową ciała). Każdy pies jest zbudowany odrobinę inaczej – czasami problem z opróżnianiem gruczołów wynika po prostu z anatomii konkretnego zwierzęcia.

Zapalenie zatok u psa – objawy

Z pewnością znasz swojego czworonoga lepiej niż ktokolwiek inny. To właśnie dlatego masz szansę zauważyć nawet niewielkie zmiany w jego zachowaniu – to one często są pierwszymi objawami złego samopoczucia psa. Problemy z gruczołami okołoodbytniczymi dają pewne dość charakterystyczne objawy: warto je znać!

Chore zatoki u psa – objawy, które pojawiają się jako pierwsze

Zdrowe gruczoły okołoodbytowe oczyszczają się samoistnie, jednak czasem, z różnych powodów, może to przestać funkcjonować prawidłowo. Przepełnione lub zakażone zatoki sprawiają psu ból i dyskomfort – co objawia się na wiele sposobów. Twoją uwagę powinny zwrócić takie sytuacje, jak:

• Problemy z wypróżnianiem (pies przykuca, ale nie załatwia swoich potrzeb);
• ciągłe wylizywanie i wygryzanie okolic odbytu;
• tak zwane „saneczkowanie”: pies siada i pociera tylną częścią ciała o podłoże;
• utrata apetytu;
• gorączka;
• krwawienie z odbytu.

Dodatkowo – z gruczołów okołoodbytowych może wydostawać się cuchnąca wydzielina. Zwierzę, które nie czuje się dobrze, często traci energię i chęć do zabawy. Staje się apatyczne, a na niechciany dotyk reaguje odsuwaniem się lub nawet agresją! Zauważyłeś u swojego psa takie symptomy? Nie ma na co czekać – zabierz go do weterynarza.

Zapalenie zatok u psa – objawy infekcji

Jeśli zatkane gruczoły okołoodbytowe nie zostaną opróżnione, może dojść do zakażenia bakteryjnego. Wówczas sprawa staje się znacznie poważniejsza – zwierzę będzie w takiej sytuacji wymagało leczenia antybiotykami, a w niektórych przypadkach również zabiegu chirurgicznego.

Do cech, które mogą wskazywać na zapalenie, można zaliczyć:

• Zaczerwienienie i nadmierne ucieplenie skóry;
• bolesność przy dotyku;
• obrzęki;
• występowanie ropnej wydzieliny;
• gorączka.

W zatokach mogą tworzyć się ropnie, które są wyjątkowo nieprzyjemną i bolesną dolegliwością. Ich obecność prowadzi czasami do powstania przetoki, czyli ubytku w tkankach pomiędzy miejscami, które powinny być od siebie oddzielone. Niekiedy przetoki widoczne są gołym okiem, a ze szczelin i ran sączy się ropna wydzielina.

Leczenie przetok i ropni bywa trudne: dlatego nie warto zwlekać z leczeniem! Najpoważniejszym powikłaniem chorób zatok jest przerwanie zatoki okołoodbytowej. Przy typowym zapaleniu zatok podczas dotyku przy badaniu pies odczuwa umiarkowany lub duży ból, a wydzielina przybiera formę płynną, ropną, krwistą lub żółtawo-kremową.

Choć wymienione wyżej objawy mogą wydawać się dość charakterystyczne, to jednak nie świadczą jednoznacznie o chorobie zatok okołoodbytowych. Podobne symptomy mogą towarzyszyć na przykład alergiom pokarmowym, inwazjom pasożytniczym lub uczuleniu na pchły. Czasami „winowajcą”  bywa guz nowotworowy w okolicach odbytu, przepuklina przepony miednicy lub nawet zapalenie skóry! Ostateczne rozpoznanie może postawić jedynie weterynarz.

Czyszczenie zatok psa i inne sposoby na poradzenie sobie z infekcją

Jedynym skutecznym sposobem pomocy przy przepełnionych gruczołach okołoodbytniczych jest usunięcie zalegającej w nich wydzieliny. Trzeba to zrobić ręcznie: czy da się dokonać tego samodzielnie?

Czyszczenie zatok u psa – czy można zrobić to samodzielnie?

Przy zatkaniu lub łagodnym zapaleniu zatok u psa pierwszą czynnością, jaką należy wykonać, jest usunięcie nagromadzonej wydzieliny. Chore zatoki u psa przepłukuje się następnie środkiem odkażającym, a jeśli jest taka potrzeba – również antybiotykami. Jeżeli zwierzę odczuwa silny ból, podaje się także środki przeciwbólowe.

Czasami jeden zabieg wystarcza, jednak zdarza się, że trzeba go powtarzać. Pamiętaj, żeby po każdym zabiegu zapewnić psu możliwość odpoczynku w spokojnym, ustronnym miejscu. Umieść w nim wygodne, miękkie legowisko (świetnie sprawdzi się legowisko Bimbay typu Ponton).

Jeżeli doszło do rozwinięcia zaawansowanego zakażenia – bez antybiotykoterapii ogólnej się nie obędzie. W takich sytuacjach weterynarz wykonuje badanie bakteriologiczne, na podstawie którego dobiera najbardziej skuteczny rodzaj antybiotyku. Jeśli z kolei u psa pojawiły się ropnie, konieczne jest ich nacięcie i opróżnienie. Najbardziej drastycznym, lecz niekiedy koniecznym rozwiązaniem jest usunięcie zatok okołoodbytowych: stosuje się je wtedy, gdy problem stale nawraca, a leczenie nie przynosi trwałych efektów, lub też przy podejrzeniu zmian nowotworowych.

Zastanawiasz się, czy możesz samodzielnie opróżnić gruczoły okołoodbytowe u swojego psa? Czyszczenie zatok u psa można przeprowadzić w domu i w teorii nie jest to skomplikowany zabieg… powinieneś jednak wiedzieć o pewnej rzeczy. Zapach, który towarzyszy tej procedurze, zdecydowanie nie jest przyjemny. Musisz być przygotowany na odór o ogromnym natężeniu: jeżeli jesteś osobą wrażliwą na zapachy, może być Ci ciężko go znieść. Jeśli zatoki psa są chore, zakażone, bolesne – lepiej zostaw ich oczyszczanie specjaliście.

Czyszczenie zatok u psa – co jeszcze musisz wiedzieć? 

Jak przebiega oczyszczanie zatok u psa? Na początek musisz przygotować rękawiczki lateksowe, dużą ilość ręczników papierowych i ochronną folię na ubrania. Unieś ogon psa i umieść złożone kilkukrotnie ręczniki papierowe w okolicach jego odbytu. Następnie spójrz na te okolice, wyobrażając sobie tarczę zegara – i umieść palce na „godzinach” 4 i 8. Delikatnie uciśnij: wydzielina powinna wydostać się na zewnątrz.

Ważne jest to, jak umieściłeś ręcznik papierowy: jeśli zrobisz to niedokładnie, wydzielina wystrzeli prosto na ciebie! Po zakończeniu wyciskania dokładnie umyj odbyt psa oraz swoje ręce. Jeśli w trakcie zabiegu coś idzie nie tak, pies okazuje wyraźny dyskomfort, a wydzielina nie chce wydobyć się na zewnątrz, to problem może być nieco poważniejszy. Lepiej nie próbuj rozwiązać go wtedy na własną rękę – przerwij wyciskanie i zabierz psa do weterynarza.

Zapalenie zatok u psa – jak mu zapobiegać?

Trudno jest zapobiegać problemom, których przyczyny nie są do końca znane. To, co może pomóc Twojemu psu uniknąć dolegliwości, to:

• Odpowiednia dieta – zawierająca dużo błonnika oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych.
• Szybkie reagowanie na biegunki i skuteczne ich leczenie.
• Leczenie chorób skórnych psa.
• Rozpoznawanie alergii i unikanie czynników, które powodują uczulenia.
• Utrzymywanie u psa prawidłowej masy ciała.
• I najważniejsze – codzienna, uważna obserwacja pupila!

 Zatoki u psa – wypowiedź właściciela

Sprawdź, jakie doświadczenia z zatokami u psa mieli inni właściciele!

Przeczytaj także: Dlaczego pies je kupy? Mamy odpowiedź!

Zatoki u psa – krótkie podsumowanie

Wiesz już, czym są zatoki u psa i jakie związane z nimi problemy mogą się pojawić. Zdrowie czworonoga jest zawsze najważniejsze – dlatego warto dbać o profilaktykę, zdrową dietę i odpowiedni styl życia. Jeżeli jednak zauważysz, że Twój pies przejawia niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u weterynarza. Im szybciej się tam udacie, tym szybciej dyskomfort zwierzęcia się skończy.

A czy Twój pies miał kiedyś problemy z zatokami? Być może znasz jakieś skuteczne sposoby na zapobieganie chorobom tej części ciała? Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzu!

Polecane posty

Jak odchudzić psa? – otyły pies Jak zrobić lody dla psa? Przepisy Czego psy nie lubią, a właściciele o tym nie wiedzą- part I. Etapy rozwoju szczeniąt Czyszczenie zębów u psa – jak dbać o uzębienie pupila?