Zaćma u psa – objawy i leczenie pupila

Niekiedy zdarza się tak, że dotknie Twojego pupila choroba. Zaćma u psa to jedno z częstszych zaburzeń narządu wzroku, obserwowane na ogół u starszych osobników. Jakie są jej objawy? Czy pies z zaćmą może funkcjonować normalnie? 

Wzrok u psa jest jednym z narządów pozwalających mu na poznawanie świata. O ile to węch i słuch grają u tych zwierząt większą rolę, tak dobry wzrok jest im niezbędny do komfortowego funkcjonowania. Zadaniem właściciela psa jest troska o jego ogólny dobrostan, w tym dbanie o higienę oczu i obserwacja zmian zachodzących w ich obrębie. Wszelkie nieprawidłowości związane z narządem wzroku u zwierzęcia, takie jak ropienie, łzawienie czy zmętnienia należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem weterynarii. 

Cataracta to choroba często występująca u psów, ale także i u ludzi. Zaćma u psów to ogólna nazwa zaburzeń występujących w soczewce oka, które prowadzą do jej zmętnienia. Choroba ta znacząco wpływa na zdolność widzenia i prowadzi do pogorszenia, a nawet utraty wzroku. Zaburzeniem tym może być dotknięte jedno lub oboje oczu. Przebieg zaćmy nie jest jednakowy dla wszystkich osobników i może mieć różne tempo rozwoju. Jest to choroba trudna do wychwycenia, jednak zauważenie jej objawów we wczesnym stadium przez właściciela może uchronić psiaka przed jej skutkami. Obserwacja jest tutaj kluczowa, dlatego warto wiedzieć, co może zwiastować rozwijanie się tego schorzenia i jakie są główne objawy zaćmy u psów po to, by móc w porę zareagować. 

Zaćma u psa – przyczyny

Przyczyny powstawania zaćmy u psów nie są do końca znane, ale może być ona np. skutkiem urazu, wypadku, infekcji czy intoksykacji. Może mieć również charakter dziedziczny lub pojawić się w efekcie cukrzycy. Warto więc wykonywać badania i znaleźć przyczynę. Nie jest znana odpowiedź na pytanie dlaczego dochodzi do niektórych zmian. Aby jednak w pełni zrozumieć procesy zachodzące w obrębie soczewki, warto przybliżyć jej budowę i funkcje. Soczewka jest przezroczystym i elastycznym narządem, który załamuje promienie świetlne i przepuszcza je dalej – do siatkówki. Odpowiada ona za akomodację oka, co pozwala na wyraźne oglądanie przedmiotów znajdujących się zarówno w dalekiej, jak i w bliskiej odległości.

Soczewka pobiera niezbędne składniki odżywcze z cieczy wodnistej. Płyn ten wpływa na metabolizm w jej obrębie. W skład chemiczny samej soczewki wchodzą zaś głównie woda i białka, które to dzielą się na rozpuszczalne i nierozpuszczalne. Proporcje tych białek zmieniają się – wraz z wiekiem psa przybywa białek nierozpuszczalnych, a maleje liczba białek rozpuszczalnych. W soczewce dotkniętej zaćmą liczba białek nierozpuszczalnych jest znacząco zawyżona. Pompy jonowe pracują nad właściwą biomechaniką – dzięki nim ilość wody i białek w soczewce oka jest właściwa – kiedy ich praca ulega zaburzeniom, dochodzi do zaćmy. Choroba ta u psów zazwyczaj nie przebiega gwałtownie (z wyjątkiem zaćmy pourazowej, czy cukrzycowej, w których objawy mogą nasilać się bardzo szybko), proces zmian w soczewce oka następuje stopniowo. 

Etapy rozwoju zaćmy

Można wyróżnić 4 etapy rozwoju tego schorzenia: zaćmę początkową, niedojrzałą, dojrzałą i przejrzałą. Większość zauważalnych skutków zaćmy u psa można stwierdzić w późniejszych stadiach choroby, lecz wtedy może dojść nawet do całkowitej utraty zdolności widzenia. Rozwój choroby jest uzależniony od wielu czynników genetycznych i środowiskowych, może on trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat.

Rodzaje zaćmy

Zaćmę można podzielić na dwa rodzaje: wrodzoną oraz nabytą. W ramach postaci wrodzonej rozróżniamy zaćmę rozwojową oraz dziedziczną. Nabyta dzieli się pourazową, metaboliczną, toksyczną oraz niedoborową.

Zaćma nabyta może rozwinąć się na różnym etapie życia psa, a jej przyczyny są zróżnicowane. Jedną z częściej występujących postaci zaćmy nabytej jest zaćma pourazowa, powstająca jako efekt urazu gałki ocznej lub wypadku komunikacyjnego. Przebieg tego typu zaćmy jest bardzo gwałtowny. Z wyjątkowo szybko postępującą zaćmą mamy do czynienia w przebiegu cukrzycy, czy toksemii organizmu. Najczęściej jednak mamy do czynienia z zaćmą starczą. 

Zaćma dziedziczna jest najbardziej powszechna wśród psów. Ten typ może rozwinąć się w każdym wieku, jednak pierwsze symptomy mogą być zauważone już w 6. miesiącu życia szczeniaka. Może również pojawić się w życiu płodowym. U niektórych ras psów odkryto gen odpowiadający za zaćmę i dostępne są badania genetyczne na nosicielstwo tej choroby. Zaćma wrodzona może, ale nie musi być dziedziczona.

Zaćma u psa – objawy

Choroba ta nie od razu daje widoczne objawy, jednak można zauważyć kilka odstępstw od normy, które mogą dać do myślenia właścicielowi i zapalić u niego czerwoną lampkę. Jak już wspominaliśmy, wnikliwa obserwacja zwierzaka może zapobiec wielu problemom zdrowotnym, także rozwijaniu się schorzenia, jakim jest zaćma u psa. Początki choroby można zauważyć w zachowaniu psa. Należy jednak pamiętać, iż w większości przypadków nie zapobiegniemy zaćmie. Najczęściej jest to choroba dziedziczna, związana z uwarunkowaniami genetycznymi, czego nie jesteś w stanie zatrzymać.

Początki zaćmy – jak je rozpoznać? Na co warto zwrócić uwagę w pierwszej kolejności? Jakie zachowania mogą zwiastować problemy ze wzrokiem? 

Przeczytaj również: Ślepy pies – jak żyć z niewidomym zwierzakiem? 

Unikanie nowych miejsc

Czy wiesz, jak pies widzi z zaćmą? Czworonóg, który jest w początkowej fazie zaćmy, może widzieć nadal całkiem dobrze. W początkowej zaćmie pies ma nieco zamazany obraz, ale radzi sobie z tym bardzo dobrze. W późniejszej fazie jego wzrok ulega pogorszeniu, ale pomaga sobie, korzystając z innych zmysłów, a przede wszystkim czułego węchu. Jednak ta taktyka sprawdza się jedynie w miejscach, które pies już dobrze zna, orientuje się w ich topografii oraz poznaje zapachy.  W lokalizacjach, które są dla niego obce, pies może zacząć zachowywać się inaczej niż zwykle. Wycofanie, strach, a nawet agresja mogą pojawić się u psa jako reakcja na nieznane środowisko, w którym nie może sobie poradzić ze względu na pogarszający się wzrok.

Potykanie się o przedmioty

Wchodzenie w ściany, problemy ze znalezieniem ulubionej zabawki czy nawet gubienie się na spacerach to bardzo wyraźny objaw problemów z widzeniem. Pies może wydawać się zdezorientowany i bardziej strachliwy niż zwykle. Nieumiejętność znalezienia przedmiotu czy właściciela mogą powodować zmniejszenie ochoty na zabawę i większą ostrożność w ruchach zwierzaka. Czworonożny przyjaciel miewa również problemy z wchodzeniem na przeszkody czy radzeniem sobie z krawężnikami. 

Drapanie oczu

Pies może pocierać łapami swoje oczy z powodu różnych problemów okulistycznych, które mogą towarzyszyć zaćmie. Jeśli w okolicy oka pojawia się obrzęk, zaczerwienienie, łzawienie lub widoczny jest wzmożony wypływ łez z worków spojówkowych, warto udać się do lekarza weterynarii w celu przebadania narządu wzroku. Nieleczone choroby oczu mogą prowadzić do pogorszenia się widzenia i przyspieszyć, a nawet sprowokować wystąpienie zaćmy!

Zmętnienie soczewki 

Mętne oczy u psa to charakterystyczny objaw zaćmy w zaawansowanym stadium. Zaćma zawsze jest widoczna jako zamglenie – biały nalot. Nie dotyczy on całego oka, a tylko soczewki. Soczewka to narząd, który znajduje się w środku gałki ocznej. Kiedy jest krystaliczna – nie widzimy jej gołym okiem, natomiast kiedy mętnieje, widzimy ją przez źrenicę. Taki obraz soczewki, to nie tylko zaćma w zaawansowanym stadium! Początkowo zmiana dokonuje się w niewielkim stopniu, a z czasem postępuje coraz bardziej. Im większe zmętnienie, tym bardziej nasilona choroba. Często objaw ten jest widoczny u starszych psów, u których zaćma ma już zaawansowany etap. Postępująca choroba wymaga wizyty u lekarza weterynarii w celu postawienia odpowiedniej diagnozy i rozpoczęcia leczenia. 

Zaćma u psa – leczenie

Jeśli zauważyłeś u swojego pupila objawy zaćmy czy też diagnoza została już potwierdzona, pewnie zastanawiasz się, jak teraz będzie wyglądało życie Twojego zwierzaka. Czy da się wyleczyć zaćmę? Jak leczy się takie schorzenie, jakim jest zaćma u psa? Leczenie farmakologiczne – czy istnieje i czy można cofnąć zmiany w soczewce oka? A może pozostaje jedynie usuwanie zaćmy u psa? 

Leczenie farmakologiczne

W początkowych fazach zaćmy u psa wprowadza się zazwyczaj wspomaganie farmakologiczne. Środki te nie mają na celu cofnięcia zmian lub ich całkowitego zatrzymania, gdyż niestety taki lek nie został jeszcze wynaleziony. Leczenie farmakologiczne zaćmy ma jedynie spowolnić procesy mętnienia soczewki i jest stosowane jedynie w określonych przypadkach. Wielu lekarzy weterynarii zaleca również suplementację, zwłaszcza środkami zawierającymi silne antyoksydanty: preparatami witaminowymi z grupy A, E oraz C.

Zobacz także: Czym przemywać psu oczy? Sprawdź! 

Operacja zaćmy u psa

Jedynym skutecznym sposobem na całkowite usunięcie schorzenia jest operacja zaćmy u psa. Cena zabiegu fakoemulsyfikacji, bo tak nazywa się fachowo operacja usunięcia zaćmy, jest jednak dość wysoka. Nie tylko aspekt finansowy, ale też ryzyko powikłań skłaniają właścicieli psów do rezygnacji z zabiegu. Wysokość ryzyka szacowana jest jednak indywidualnie, a więc nie zawsze jest ono tak wysokie. Operacja polega na nacięciu rogówki i odessaniu zmętniałej soczewki, którą zastępuje się sztuczną. Twarde masy w soczewce są najpierw ultradźwiękowo rozbijane, a następnie aspirowane, ale z pozostawieniem torebki soczewki; później do tej torebki implantuje się sztuczną soczewkę i tym samym przywraca się prawidłowe widzenie.

Zabieg ten może być zrobiony tylko w specjalistycznych klinikach, gdyż wykonywany jest jedynie przez lekarza weterynarii specjalizującego się w okulistyce. Fakoemulsyfikacja jest wykonywana w pełnym znieczuleniu. Po zabiegu zakończonym sukcesem pies szybko dochodzi do pełnej sprawności. Zdarza się jednak tak, że zabieg nie może zostać wykonany lub po jego wykonaniu pies nie odzyskuje wzroku, co spowodowane jest przez powikłania. Choroby współistniejące mogą być powodem odłożenia operacji w czasie, aż do ustabilizowania pacjenta. 

Obserwacja i kontrola stanu zdrowia

Jeśli operacja usunięcia zaćmy nie może zostać wykonana, lekarz weterynarii najczęściej decyduje się na obserwację zmian zachodzących w soczewce i regularne kontrole. Poza obserwacją zaćmy kontroluje się również choroby współistniejące, które mogły ją wywołać. Zdarza się tak, że w niektórych przypadkach proces powstawania zaćmy może się zatrzymać lub postępować powoli.  Wizyty kontrolne są jednak niezbędne, gdyż w przypadku tej choroby należy szczególnie dbać o higienę i zdrowie oczu psa. Warto również pamiętać, że pies, który częściowo lub całkowicie stracił zdolność prawidłowego widzenia przez zaćmę, może nadal cieszyć się życiem. Powinieneś zadbać wówczas o jego poczucie bezpieczeństwa oraz prawidłową dietę, by utrzymać go w dobrym zdrowiu przez jak najdłuższy czas. 

Zaćma u psa – profilaktyka

Czy da się zapobiec zaćmie u psa? Co zrobić, by zminimalizować ryzyko powstania tego schorzenia u Twojego zwierzaka? Sprawdź, co właściciela psa może zrobić, by chronić jego wzrok!

Regularne badania wzroku 

Badania profilaktyczne wzroku u psa są jednym z podstawowych i najskuteczniejszych działań, które właściciel może podjąć w celu wykrycia zaćmy na wczesnym etapie choroby. Pamiętajmy również o istocie badania krwi – np. wczesne wykrycie cukrzycy i kontrolowanie jej może realnie zapobiec rozwinięciu się zaćmy cukrzycowej. Jest to szczególnie ważne, jeśli pies znajduje się w grupie ryzyka, czyli ma powyżej 6 lat lub gdy choroba pojawiła się u rodziców psiaka. Dodatkowo badania naukowe wskazują, że pewne rasy psów są bardziej narażone na rozwijanie się choroby niż inne. Do ras o podwyższonym ryzyku wystąpienia zaćmy można zaliczyć m.in. labradory, golden retrievery, owczarki niemieckie, rottweilery, pudle, czy też sznaucery. Badanie okulistyczne zazwyczaj odbywa się na rozszerzonej źrenicy. W tym celu używa się specjalnych kropli, zazwyczaj atropiny lub tropikamidu w 0,5 lub 1-procentowym stężeniu. Jeśli istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zaćmy, zalecane jest również badanie elektroretinografii oraz USG gałki ocznej i oczodołu. 

Odpowiednia dieta i suplementacja 

Kompleksowa dieta jest ważna dla zachowania właściwego odżywienia psa. Jest szczególnie istotna w profilaktyce zaćmy o podłożu cukrzycowym. Ważne, aby karma zawierała duże ilości mięsa, nie miała dodatków zbóż, ale zawarte były w niej warzywa i owoce dostarczające witamin i przeciwutleniaczy.  Godną polecenia naturalną i bezzbożową karmą jest COUNTRY&NATURE.

Ważnym elementem profilaktyki zaćmy jest również suplementacja. Na rynku można dostać suplementy multiwitaminowe dla dorosłych osobników, a także wsparcia dla szczeniąt, matek karmiących i seniorów. Suplementy diety wspomagają wzrok, a także przyczyniają się do wzmocnienia kości czy regulacji przemiany materii. Jeśli chcesz zadbać uzupełnienie diety dla swojego pupila, sprawdź produkty marki DR. PETCARE. Jeżeli natomiast chciałbyś wspomóc zdrowie szczeniaka, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu idealnie dopasowany będzie Mikita Fosforan wapnia Witamina A+D3.

W przypadku dojrzałego psa bardzo dobrze sprawdzi się 8in1 Witaminy dla dorosłych psów 70 tabl.

Musisz pamiętać, że suplementy stosuje się tylko, kiedy dieta jest niedoborowa. Jeśli chodzi o zaćmę, podaje się suplementy z dosyć wąskim składem – wspomagającym stricte wzrok. Należy też zwrócić uwagę, że żaden suplement nie zapobiegnie zaćmie wrodzonej, cukrzycowej, czy pourazowej. 

Aktywność fizyczna

Odpowiednia ilość aktywności fizycznej jest niezwykle ważna w profilaktyce zaćmy zwłaszcza metabolicznej, spowodowanej cukrzycą. Oprócz diety i suplementacji jest to jeden z najprostszych, a zarazem najskuteczniejszych sposobów na poprawienie zdrowia pupila.

Podsumowanie

Podsumowując, zaćma to choroba, która może pojawić się nawet u szczeniąt, częściej jednak dotyka starsze psy. Jej głównym i najbardziej charakterystycznym objawem jest zmętnienie soczewki oka, które może doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Początkowe stadia nie dają widocznych symptomów, jednak wnikliwe oko właściciela może dostrzec pewne cechy wskazujące na rozwijanie się choroby, jaką jest zaćma u psa. Leczenie farmakologiczne nie daje możliwości powrotu do zdrowia. Jedynym w pełni skutecznym sposobem jest operacja zaćmy u psa, która jest dosyć kosztowna i obarczona sporym ryzykiem powikłań. W większości przypadków nie zapobiegniemy zaćmie, możemy jedynie wychwycić ją na wczesnym etapie i starać się spowolnić jej rozwój.

Wiemy, jak bardzo zależy Ci na tym, aby Twój pies pozostał zdrowy i pełen sił przez najdłuższy możliwy czas. Zadbaj o swojego czworonożnego przyjaciela poprzez dobrze zbilansowaną dietę i suplementację. Zajrzyj do oferty Apetete, gdzie znajdziesz pełnowartościowe karmy oraz suplementy diety idealnie dopasowane do Twojego zwierzaka. 

Polecane posty

Jak odchudzić psa? – otyły pies Jak zrobić lody dla psa? Przepisy Czego psy nie lubią, a właściciele o tym nie wiedzą- part I. Etapy rozwoju szczeniąt Czyszczenie zębów u psa – jak dbać o uzębienie pupila?