Nużyca u psa – czym się objawia i jak wyleczyć zwierzaka?

Nużeniec psi to pasożyt, który bytuje na skórze (dokładniej „w skórze”) nawet 80% czworonogów! Na ogół nie powoduje to żadnych problemów – jest on komensalem, który przebywa w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. Fizjologicznie jest go niewiele. Jednak przy spadku odporności może rozwinąć się stan chorobowy i namnożenie się nużeńca. Zobacz, jak objawia się nużyca u psa i w jaki sposób ją wyleczyć.

Nużyca u psa – czym ona właściwie jest?

Demodex canis, czyli nużeniec psi, to niewielki, należący do rzędu roztoczy, ośmionogi pasożyt o cygarowatym kształcie. Bytuje w psich gruczołach łojowych i mieszkach włosowych. Zazwyczaj nie jest dla zwierzęcia groźny (jest komensalem) – jednak w niektórych okolicznościach, takich jak nadmierne namnażanie nużeńca, powoduje u czworonoga problemy skórne.

Co to jest nużyca u psa?

Nużeniec, żyjąc w mieszkach włosowych oraz gruczołach łojowych, przechodzi cały swój cykl życia i rozwoju. Nie jest w stanie przetrwać w środowisku zewnętrznym – bardzo szybko w nim ginie. Czasami może bytować w psim organizmie przez kilka, a nawet kilkanaście lat i nie dawać absolutnie żadnych objawów – najczęściej tak właśnie się dzieje, bo to komensal. 

Skąd bierze się nużyca u psa?

Skąd biorą się nużeńce na psiej skórze? Do zarażenia dochodzi w pierwszych dobach życia psa, gdy szczenięta są karmione przez matkę jej mlekiem. Nużeńce rzadko są przekazywane “z psa na psa” w innych okolicznościach – według dermatologów weterynaryjnych do przeniesienia nużeńców dochodzi jedynie po porodzie. 

Dlaczego jednak psy chorują na nużycę dopiero po kilku miesiącach, latach, a czasami – nigdy? Wszystko zależy od funkcjonowania układu odpornościowego. Jeżeli działa on prawidłowo, to nużeniec u psa nie wywołuje żadnych objawów. W momencie obniżenia odporności nużeńce zaczynają się namnażać, co prowadzi do pojawienia się choroby. Nie zdarza się to jednak przy każdym obniżeniu odporności i dodatkowo istnieją zwierzaki, które mają do tego predyspozycje rasowe. 

Układ odpornościowy może zostać osłabiony z wielu powodów. Należą do nich wszelkiego rodzaju zakażenia i nowotwory, ale także przewlekły stres, nieodpowiednia dieta, kiepskie warunki życia lub zaburzenia hormonalne. Niedobory witamin i składników odżywczych negatywnie wpływają na cały organizm – możesz im zapobiegać, podając psu suplementy, takie jak Vetosan Zestaw wspomagający regenerację. Pamiętaj jednak, że najlepiej rozpocząć taką praktykę po konsultacji z lekarzem weterynarii.

Niektóre rasy psów są szczególnie predysponowane do zaburzeń odporności – należą do nich między innymi mopsy, boksery, terriery, spaniele, dalmatyńczyki i shih tzu. Jeżeli jesteś właścicielem takiego czworonoga, musisz być szczególnie wyczulony na wszystkie przejawy problemów skórnych – to może być nużyca! 

Nużyca u psa – czy jest zaraźliwa dla ludzi?

Jeśli zastanawiasz się, czy nużeniec psi może spowodować chorobę u człowieka, uspokajamy – na pewno do tego nie dojdzie. Pasożyty nie przechodzą ani na ludzi, ani nawet zazwyczaj na inne czworonogi podczas spacerów. Nie oznacza to jednak, że podczas kontaktu z chorym zwierzęciem nie trzeba zachowywać zasad ostrożności i higieny. Pies może cierpieć z powodu wtórnych infekcji, a te mogą już stanowić dla Ciebie zagrożenie. 

Przeczytaj także: Choroby od kota. Czym można się zarazić od kota?

Nużyca u psa – objawy

Obraz kliniczny nużycy może być bardzo zróżnicowany. Wszystko zależy od stanu zdrowia konkretnego psa, chorób współistniejących, uwarunkowań genetycznych i wieku zwierzęcia. W większości przypadków objawy ograniczają się do skóry, choć zaawansowana choroba niekiedy przejawia się również na inne sposoby.

Najczęstsze objawy nużycy u psa 

Objawy chorób skórnych są często dość niespecyficzne. Istnieją jednak pewne symptomy, które przy nużycy pojawiają się szczególnie często. Należą do nich:

• miejscowe wyłysienia (na mniejszym lub większym obszarze ciała),
• przebarwienia na skórze,
• swędzenie skóry (pies ciągle się drapie),
• przetłuszczająca się skóra,
• zaczerwieniona, łuszcząca się skóra,
• strupy na skórze,
• obrzęk,
• u szczeniąt – zmiany wokół oczu.

Jakie są postacie nużycy u psa?

Nużycę określano kiedyś jako “zmiany okularowe wokół oczu” – wszystko przez to, że właśnie taki objaw jest charakterystyczny dla zarażonych szczeniąt, u których choroba występuje szczególnie często. Dziś jednak wiemy, że obraz nużycy może być zupełnie inny. Weterynarze wyróżniają dwie główne postacie choroby – miejscową i uogólnioną. 

O nużycy miejscowej mówimy wtedy, gdy u zwierzęcia występuje nie więcej, niż pięć zmian chorobowych. Najczęściej są one widoczne w okolicach oczu i warg, na tułowiu oraz na przedramionach. W tych miejscach można zaobserwować brak sierści i łuszczącą się, zaczerwienioną, niekiedy ciemniejącą skórę. Mogą pojawić się również zaskórniki. Miejscowa postać nużycy rozwija się najczęściej u młodych szczeniąt przed 6 miesiącem życia. Często choroba mija sama – wraz z rozwojem i dojrzewaniem układu odpornościowego. Nie jest to jednak regułą. Jeżeli zaobserwujesz u swojego czworonoga niepokojące objawy, zawsze powinieneś skonsultować je z lekarzem weterynarii, ponieważ mogą dołączyć się problemy wikłające, które już samoczynnie nie zanikną. 

Rzadko występującym, lecz poważnym problemem jest zapalenie kanałów słuchowych, które czasami stanowi na początku jedyny, nietypowy objaw rozwijającej się nużycy. 

Uogólniona postać nużycy może dotyczyć zwierząt w każdym wieku. Czasami pojawia się, gdy nieleczona choroba o objawach miejscowych ulegnie zaostrzeniu, zazwyczaj jednak występuje jako postać pierwotna. W tym przypadku zmian jest więcej i zajmują większą powierzchnię – mogą być rozproszone, obejmować całe ciało lub dużą jego część. Na skórze pojawiają się łuski, plamki, krostki (powikłania bakteryjne) i zaskórniki. Pies odczuwa swędzenie i traci znaczną ilość sierści. 

Często występuje łojotok – przetłuszczająca się skóra może wydzielać nieprzyjemny zapach. Świąd sprawia, że czworonogi intensywnie się drapią, co sprzyja uszkodzeniom powierzchni skóry i występowaniu zakażeń wtórnych. Nietypową postacią nużycy jest pododemodekoza, w której objawy pojawiają się jedynie w okolicach palców (obwodowe/dystalne części kończyn) – najczęściej w przestrzeniach międzypalcowych. 

Jeżeli pies jest w kiepskiej kondycji lub leczenie nie zostanie wdrożone odpowiednio szybko, do nużycy dołączą inne zakażenia, a choroba może zacząć wpływać na ogólny stan organizmu. W takich sytuacjach zwierzę staje się osowiałe, mało energiczne i traci apetyt. Czasami pojawia się odwodnienie, gorączka i powiększone węzły chłonne. 

Nużyca – z czym można ją pomylić?

Różne choroby skórne często dają podobne objawy – tylko dokładna diagnostyka jest w stanie określić, co dokładnie jest przyczyną objawów. Nużyca przypomina wiele schorzeń dermatologicznych oraz pasożytniczych i można ją pomylić między innymi z:

• różnymi alergiami;
• grzybicą;
• zmianami skórnymi wywołanymi przez świerzbowca skórnego;
• zakażeniami bakteryjnymi;
• toczniem;
• chorobami autoimmunologicznymi;
• niedoczynnością tarczycy;
• innymi zaburzeniami hormonalnymi.

Przeczytaj także: Alergia u psa – co musisz o niej wiedzieć?

Nużyca u psa – leczenie

Zauważyłeś u swojego psa niepokojące objawy? Zastanawiasz się, czy to może być nużyca? Leczenie tej choroby może wyglądać bardzo różnie – to zdecydowanie kwestia indywidualna. Na szczęście, weterynarze dysponują dziś wieloma skutecznymi środkami, które działają nawet w skomplikowanych zakażeniach. 

Nużyca u psa – objawy skórne. Czy zawsze trzeba iść do lekarza?

Być może zastanawiasz się, czy każda zmiana skórna u psa wymaga konsultacji weterynaryjnej. W końcu wizyta w gabinecie wiąże się dla zwierzaka z dużym stresem, a nierzadko bywa też kosztowna i czasochłonna. Musisz jednak pamiętać o tym, że bez konkretnej diagnostyki nie da się jednoznacznie stwierdzić, co jest przyczyną problemów skórnych. A przyczyny te mogą być naprawdę różne – zaczynając od zupełnie niegroźnych, na bardzo poważnych kończąc. Nie odwlekaj więc wizyty w klinice!

Nużyca – diagnostyka

Diagnozowanie nużycy może odbywać się jedynie w gabinecie weterynaryjnym. Lekarz rozpocznie od zebrania dokładnego wywiadu – z pewnością zapyta Cię o to, jakie dokładnie objawy występują u psa, kiedy zaczęły się problemy i czym dokładnie się charakteryzują. 

Kolejnym, bardzo istotnym krokiem jest pobranie zeskrobiny. Taki materiał można zbadać pod mikroskopem – jeśli pies ma nużeńce, w wielu przypadkach weterynarz będzie w stanie je zauważyć. Niestety zdarza się, że nie można ich dojrzeć lub trzeba wykonać sporą ilość prób, by je zauważyć. Badanie czasami trzeba powtórzyć – nie zawsze pasożyty są widoczne od razu! Niekiedy przeprowadzane jest też badanie trychologiczne, polegające na analizie próbki wyrwanej sierści, lub badanie histopatologiczne wycinka skóry, które ostatecznie potwierdza lub wyklucza diagnozę. 

By skutecznie pozbyć się problemu, jakim jest nużyca u psa, leczenie musi być dobrane starannie i z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb. Czasami objawy są niejednoznaczne, a do choroby dołączają inne zakażenia. Diagnostyka to podstawa! Lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak na przykład badanie krwi, badanie bakteriologiczne lub posiew w kierunku dermatofitów, by poznać przyczyny niepokojących symptomów. 

Nużyca u psa – leczenie 

W leczeniu nużycy liczy się czas. Im szybciej rozpoczniemy terapię, tym szybciej pozbędziemy się szkodliwych pasożytów. Jeśli czworonóg jest w kiepskim stanie, choruje od dawna – konieczne będzie odbudowanie odporności i wzmocnienie osłabionego organizmu. 

Podstawą leczenia jest podanie leków doustnych, które działają przeciw pasożytom skórnym. Oczywiście naskórne preparaty typu spot on również można wykorzystać. Dodatkowo podaje się suplementy diety i preparaty, których zadaniem jest stymulacja układu odpornościowego psa. W poważniejszych przypadkach, w których pojawiają się powikłania w postaci infekcji bakteryjnych, konieczne jest zastosowanie antybiotyków.

W celu wspomagania leczenia weterynarz może zalecić Ci wykąpanie swojego podopiecznego szamponem leczniczym. Dokładna kąpiel pomaga usunąć martwe roztocza, komórki naskórka, bakterie i nagromadzone wydzieliny. Pamiętaj o tym, że podrażniona, boląca skóra wymaga delikatnego traktowania. W żadnym wypadku nie sięgaj po ludzkie szampony! Podczas codziennej pielęgnacji w celu zadbania o swojego zwierzaka wybieraj łagodne preparaty przeznaczony dla czworonogów, na przykład Over Zoo Szampon hipoalergiczny w piance. 

Nie używaj zbyt gorącej wody, a po wszystkim zastosuj preparat, dzięki któremu skóra szybciej wróci do swojego pierwotnego stanu. Wszelkie odżywki są dobierane indywidualnie. W przypadku leczenia choroby weterynarz może polecić Ci konkretne produkty o działaniu leczniczym – jeśli tak się stanie, stosuj się do jego wskazówek. Jednak podczas regularnego dbania o pupila wybieraj sprawdzone preparaty, takie jak Over Zoo Silver Derma spray ze srebrem wspomagający regenerację naskórka. 

Uznaje się, że wyleczony pies nie wykazuje objawów przez co najmniej 12 miesięcy. W tym czasie nużeńce nie powinny być widoczne w pobieranych do badań preparatach. Zeskrobiny bada się trzykrotnie, w odstępie 4 tygodni. 

Nużyca u psa – rokowanie

Nużyca jest chorobą uleczalną, jednak to, jak będzie przebiegał proces powrotu zwierzaka do zdrowia, zależy od bardzo wielu czynników. 

Najlepsze rokowanie dotyczy szczeniąt. Leczenie zazwyczaj jest u nich bardzo skuteczne, u ponad 90% czworonogów choroba nigdy już nie nawraca. Również miejscowa postać choroby łatwo ustępuje pod wpływem leków (o ile rozpoczniemy je stosować, zanim przejdzie w postać uogólnioną). Najbardziej problematyczne są sytuacje, w których do nużycy dołączają inne zakażenia lub choruje przewlekle. Może to sprawić, że powikłania będą trudne do wyleczenia przez słabszą odporność zwierzęcia, co znacznie utrudni przeprowadzenie skutecznej terapii. 

Pamiętaj, że przechorowanie nużycy nie pozostawia odporności! Wręcz przeciwnie – problem może nawracać. Pamiętaj więc o profilaktyce – dbaj o układ immunologiczny swojego podopiecznego i regularnie odwiedzaj weterynarza, by mógł przeprowadzić kontrolne badanie zeskrobin. Suki, które przeszły nużycę, powinny zostać wykastrowane. Potencjalna ciąża to duże obciążenie dla organizmu, co często wiąże się z okresową immunosupresją. Może to doprowadzić do nawrotu choroby i przekazania choroby młodym.

Nużyca to uciążliwa choroba, która cechuje się nieprzyjemnymi dla czworonoga objawami. Można jednak bardzo skutecznie ją leczyć! Pamiętaj, aby zwracać uwagę na stan skóry swojego pupila i starannie przestrzegać zaleceń lekarskich. Całościowe podejście do problemu powinno uwzględniać także usunięcie z otoczenia psa stresorów, wprowadzenie odpowiedniej diety i suplementacji. 

Zależy Ci na zdrowiu Twojego czworonoga? Zajrzyj do naszego sklepu: w kategorii Preparaty lecznicze i suplementy znajdziesz szeroki wybór sprawdzonych, wysokiej jakości produktów.

Polecane posty

Etapy rozwoju szczeniąt Czyszczenie zębów u psa – jak dbać o uzębienie pupila? Jaka karma najlepsza dla mojego psa? Starość u psa porady lekarza wet. Tasiemiec- jak chronić psa przed pasożytami?